"David Bowie heeft met zijn afscheidsplaat zijn dood tot kunst verheven"

Nadia Sels is professor mythologie aan de UGent en de PXL-Mad school of Arts Hasselt. Ze kent talloze voorbeelden van helden uit de Griekse mythologie die lang en gelukkig oud geworden zijn. Al kent ze evenveel tegenvoorbeelden die bevestigen dat een held vroeg moet sterven om roemvol te zijn. Hoe dramatischer, hoe liever.

Voor de oude Grieken waren helden personen die zowel in het goede als in het kwade een extremere versie zijn dan de gewone mens

Het mooiste voorbeeld van de held die opbrandt op het toppunt van de roem is Heracles. “Hij is een redder en een beschavingsstichter. Tegelijkertijd zijn er verhalen over Heracles waarin hij waanzinnig wordt en zijn vrouw en kinderen doodt." Het gaat zelfs zo ver dat hij zichzelf door jaloezie op een brandstapel sleept en helemaal opbrandt. “Het is door het banale kwaad, de dagelijkse grijsheid dat Heracles van zijn voetstuk tuimelt. In de mythologie wordt dat thema te weinig behandeld."

In onze moderne literatuur schrijven we over helden die omgaan met de grijze banaliteit van elke dag. Het laat moderne helden toe langer te leven

“Eén van de verwezenlijkingen van onze tijd is dat de betekenis van de held veranderd is," zegt Sels. “Een held is iemand die het goede overstijgt.” Er zijn tegenwoordig veel manieren om een held te zijn, als je kijkt naar David Bowie of Leonard Cohen. Beide hebben hun leven afgeleefd tot op het einde. “Bowie heeft met zijn afscheidsplaat zijn eigen dood tot kunst verheven."

Zijn plaat is zo ontroerend omdat hij al zijn pijn en verdriet naar een hoger plan tilt

Volgens Sels zijn de echte helden mensen die de dagelijkse regels aan hun laars lappen. Zoals Donald Trump. "Hij breekt alle taboes en komt als het ware boven alle wetten te staan. Dat geeft hem een magisch aura en dat maakt hem - mythologisch dan- heel interessant."