Minister Van Quickenborne trekt erkenning van Moslimexecutieve in: "Verhaal van gemiste kansen"

Ik heb de procedure opgestart om over te gaan tot de intrekking van de erkenning van de Moslimexecutieve", vertelde minister Van Quickenborne in 'De Ochtend'. "Dat betekent dat wij dat orgaan niet langer zullen subsidiëren en dat hun rol dan wegvalt."

"Waarom doe ik dat? Omdat ik vanaf mijn eerste dag als minister vaststel dat die organisatie niet representatief is voor alle moslims in ons land. Ik heb hen twee keer in gebreke gesteld, in juli en oktober vorig jaar. Ze hadden de organisatie twee jaar geleden al moeten vernieuwen. En als je dan kijkt naar het voorstel van vernieuwing dat ze nu hebben gedaan, dan moet ik vaststellen dat het vol gemiste kansen zit, en dat het eigenlijk zelfs een stap achteruit is tegenover de huidige Executieve."

Volgens de minister zou de hervorming het onmogelijk maken om nog experten van buitenaf aan te trekken, en zou het ook moeilijker worden om jongeren te bereiken. "Die ganse operatie vertrekt vanuit een moskee-logica. Men kan alleen voor de Executieve verkozen worden vanuit een moskee. Dat betekent dat mensen die niet afhankelijk zijn van een moskee, geen kans maken om te zetelen."

"Daarnaast gaat men ook nog altijd uit van etniciteit: je moet tot de Marokkaanse, Turkse, ... zuil behoren om verkozen te raken. Het is toch vreemd dat moslims die hier al drie, vier generaties zijn, nog altijd afhankelijk zijn van hun afkomst om in de Executieve te kunnen functioneren." Volgens Van Quickenborne zet dat ook de deur open naar buitenlandse inmenging.

Dat de Executieve haar erkenning zou verliezen, betekent niet dat er geen moslimleerkrachten meer kunnen worden benoemd, of dat er geen moskeeën meer kunnen worden erkend. "Niet alles valt nu stil", zegt de minister. "Maar wij stellen vast dat die organisatie niet representatief, niet transparant en niet professioneel is. Dan kan het niet zijn dat wij daar verder belastinggeld aan spenderen. Ik hoop dat we met deze beslissing andere moslims, die wel modern denken, een hefboom geven om onder het juk van de Executieve te komen. Zij kunnen dan op termijn een nieuwe organisatie vormen."

Beluister hier het volledige gesprek met Vincent Van Quickenborne over zijn beslissing.

Wat is de Moslimexecutieve?

Het Executief van de Moslims van België, ook wel de Moslimexecutieve genoemd,  omschrijft zichzelf op zijn website als "het orgaan dat de islamitische eredienst van België vertegenwoordigt" en als "de officiële gesprekspartner van de islamitische gemeenschap van België bij de Belgische overheid". In 1999 werd het orgaan officieel erkend als de organisatie die in ons land alle moslims moet vertegenwoordigen.

En de Executieve biedt ook diensten aan. Zo begeleidt hij mensen in hun opleiding tot islamleerkracht en staat hij in voor islamlessen op school. Hij helpt moskeeën bij hun erkenningsaanvraag en houdt ook toezicht op het administratief beheer van de erkende lokale islamitische gemeenschappen. Daarnaast zorgt hij er ook voor dat er begraafplaatsen zijn voor moslims. En de organisatie spreekt zich uit in de naam van de moslimgemeenschap in discussies zoals het onverdoofd slachten.

Voorzitter in opspraak

Maar in oktober 2021 kwam de voorzitter van de Moslimexecutieve, Mehmet Üstun, in opspraak. Üstun leidt de moskee in Heusden-Zolder en die werd in een rapport van de Staatsveiligheid gelinkt aan het verspreiden van extremistische ideeën in Limburg. De redactie van "Pano" kon dat rapport inkijken. Üstun zelf verklaarde dat de beschuldigingen "vals en ongegrond" waren.

Er bestond trouwens al langer controverse over de werking van de Moslimexecutieve, onder andere over de invloed van buitenlandse overheden. Sinds april 2019 bestuurt de Moslimexecutieve bijvoorbeeld de Grote Moskee, het belangrijkste islamitische gebedshuis van ons land, in het Jubelpark in Brussel. Vorig jaar al kaartte minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open VLD) aan dat de invloed van Marokko op de Grote Moskee te groot is.

Vooral Salah Echallaoui, de toenmalige voorzitter van de vzw die de Grote Moskee in naam van de Executieve uitbaat, kwam daarbij in het vizier. Hij werd door de Staatsveiligheid genoemd als “een spion” voor de Marokkaanse inlichtingendiensten. Hoewel Echallaoui dat zelf ontkende, stapte hij daarop uit de Executieve en alle aanverwante organisaties.
In gebreke gesteld door minister van Justitie

En ook minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open VLD) maakt zich al langer zorgen. In "Pano" uitte hij enkele maanden geleden expliciet kritiek op de top van de Executieve. “Het is heel moeilijk werken met hen. Ik merk een gebrek aan professionalisme, een gebrek aan transparantie, en elke vorm van vernieuwing wordt geschuwd", klonk het.

De minister nam zelfs juridische stappen. Tot twee keer toe stelde hij de Moslimexecutieve in gebreke, een keer in juli en een keer in oktober 2021. Daarnaast vroeg hij ook aan de Staatsveiligheid om een doorlichting te doen van de Executieve en buitenlandse inmenging te onderzoeken.

Ondertussen lijkt de Executieve zelf ook aan een hervorming bezig. Eind januari kondigde hij nog een groot vernieuwingsproject aan. Veel details zijn daarover nog niet bekend, maar in een persbericht stond te lezen dat het de bedoeling is dat de Executieve "meer autonomie en stabiliteit krijgt en op een meer efficiënte manier zijn prerogatieven kan verwezenlijken". Maar daar heeft minister Van Quickenborne dus niet meer op gewacht.

Bron: vrtnws.be en De Ochtend