Te lange gevangenisstraffen schieten hun doel voorbij

Marieke Liem interviewde een groot aantal mensen in Nederland en de Verenigde Staten die langdurig vastzaten. Ze vroeg hen of ze opnieuw in staat waren om een nieuw leven op te blijven. En wat blijkt? Heel simpele dingen worden heel ingewikkeld. Jaar na jaar hebben de  gevangenen immers gehoord om hoe laat ze moeten opstaan, waar ze moeten zitten en wanneer ze bezoek mogen ontvangen. Maar na een lange gevangenisstraf is het voor de gevangenen niet meer evident om de controle over hun eigen doen en laten te beheersen. 

Alledaagse dingen zoals een brood kopen, een treinticket kopen, een huis zoeken of solliciteren zijn extreem ingewikkelde processen voor mensen die langdurig vastzitten. Je mag er niet zomaar vanuit gaan dat ze deze vaardigheden nog bezitten.

De gedetineerden voelden zich na een lange straf een vreemde in hun eigen land. Ze spraken wel de taal nog. Maar begrepen niet meer wat mensen zeiden.

En leidt dit dan tot meer criminaliteit? “Nee” zegt Liem “Maar wat wel gebeurde was dat ze de voorwaarden van hun vrijlating niet meer nakwamen”. Ze kwamen bijvoorbeeld niet opdagen op een gesprek met hun reclasseringsambtenaar. Of rookten een jointje. “Door het niet nakomen van deze voorwaarden komen of kwamen ze wel eens terug in de cel terecht”.

Liem is niet echt verbaasd over de resultaten van het onderzoek trouwens. Wanneer mensen lang vastzitten, komen er immers ook vrienden en familie te overlijden. Ook de kans op het vinden van werk neemt af. En zo bladdert het sociale netwerk en het sociale contact van de gedetineerden af.

Ze besluit:

We moeten heel goed nadenken over de reden waarom we precies straffen. We moeten er kritischer bij stilstaan.

Beluister hieronder het volledige gesprek uit Nieuwe Feiten: