Van Pearl Jam tot Frank Zappa

Met groepen als Nirvana, Soundgarden en Pearl Jam was Seattle begin jaren ’90 het epicentrum van de grunge. Schatplichtig aan punkrock deed de nieuwe muziek de grens vervangen tussen alternatief en commercieel. ‘Alive’ stond op ‘Ten’, het debuut van Pearl Jam. Het geweldige meezingrefrein, de verschroeiende gitaar en vooral de intrigerende baritonstem van Eddie Vedder maakten een onvergetelijke indruk. Pearl Jam werd een begrip en groeide uit tot een van de meest toonaangevende bands van de nineties.

 

Een man belt naar een vrouw met wie hij veertig jaar geleden gebroken heeft en zegt dat hij nog altijd van haar houdt. “Ik was jong, dwaas en impulsief en daar heb ik nog altijd spijt van. Kunnen we elkaar nog eens zien?” De luisteraar kent natuurlijk het antwoord, maar het is precies de hopeloosheid van het verzoek die van ‘Martha’ zo’n ontroerende song maakt. De eenzaamheid en de vertwijfeling van de beller klinken uit elke zin. De toen 23-jarige Tom Waits kruipt dus in de huid van een oudere man, en de paradox is dat hij die tegenwoordig zijn eigen nierstenen lijkt te gorgelen nog zo’n jonge, gave stem heeft. ‘Martha’ staat op Waits’ officiële debuut ‘Closing Time’ uit 1973. Alcohol en tabak hadden zijn stembanden nog niet aangetast, maar lang zou dat niet meer duren. De elpeehoes is trouwens veelzeggend. Waits ligt in het zwakke schijnsel van een gloeilamp vermoeid over zijn piano, een overvolle asbak en een glas whisky naast zich. Een intimistisch clair-obscur dat druipt van de melancholie, net als het wondermooie ‘Martha’. 

 

McKinley Morganfield, beter bekend als Muddy Waters, verlaat in 1943 een katoenplantage in de Mississippi-delta en neemt de trein naar Chicago. Daar ruilt hij zijn akoestische voor een elektrische gitaar en ligt zo aan de basis van de moderne Chicago blues. Begin jaren ’60 heeft hij een enorme invloed op jonge Britse beatgroepen. De heren Jagger en Richards baseren zich op zijn song ‘Rolling Stone’ voor de naam van hun bandje.  

‘Seven Nation Army’ is de bekendste song op ‘Elephant’, het vierde album van The White Stripes. Jack White vertelde ooit dat hij de stomende gitaarriff (geen bas dus!) wou opsparen voor het geval men hem zou vragen een song te schrijven voor een James Bond film, maar toen het aanbod kwam om samen met Alicia Keys de themasong voor ‘Quantum Of Solace’ op te nemen, had hij er dus al een hit van gemaakt. Vooral dankzij het meebrulbare woordenloze refrein is het liedje uitgegroeid tot een echte (voetbal)stadionhymne. Meg en Jack White waren woedend toen ze vernamen dat Donald Trump hun song had gebruikt in een van zijn campagnevideo’s.

Country wordt wel eens de blues van de blanke man genoemd en daar valt zeker wat voor te zeggen. Wie grasduint door het oeuvre van Hank Williams vindt tal van voorbeelden. De countryster leerde dan ook gitaar spelen van een zwarte straatmuzikant in Mississippi en toen hij midden jaren ’40 verhuisde naar Nashville was een legende geboren. Williams klonk getormenteerd en dat was niet alleen te wijten aan liefdesperikelen, maar ook aan chronische rugklachten. Hij slikte zware medicijnen die hij doorslikte met grote hoeveelheden alcohol. Hij overleed op nieuwjaarsdag 1953 op de achterbank van zijn Cadillac. Hij was nog maar 29. ‘Move It On Over’ kreeg een tweede leven dankzij de stomende rockversie van George Thorogood. 

 

Met ‘Happy’ zorgde Pharrell Williams voor dé hit van 2014. Iedereen blij!

 

Toen begin jaren ‘70 de hitfabriek van Tamla Motown begon te sputteren, konden Marvin Gaye en Stevie Wonder met hun vernieuwende aanpak het tij keren. ‘Superstition’ was eind 1972 de eerste single uit het album ‘Talking Book’. Wonder had het liedje nochtans aan gitarist Jeff Beck beloofd omdat hij meegewerkt had aan zijn plaat, maar platenbaas Berry Gordy was zo onder de indruk van de song dat hij er een stokje voorstak tot grote woede van Beck. Later coverde hij alsnog deze klassieker over de ellende die bijgeloof aanricht.

 

Wars van compromissen slaagde de tegendraadse componist, gitarist en belangrijke vernieuwer Frank Zappa erin iedereen tegen zich in het harnas te jagen. Met zijn bijtende satires en sardonische humor schopte hij tegen de schenen van hippies, politici, de z.g. moral majority en andere moraalridders. Met ‘Dancing Fool’ nam hij de discorage op de korrel.