Ga naar hoofdinhoud

Luister Live

Programma's

Select

Podcasts

Alles begint bij luisteren

Radio 1 Sessies

album van de week

classic album van de week

ontbreekwoordenboek

Culture Club

100 jaar Roger Raveel: vijf werken in de kijker

do 18 mrt. - 8:29

De in Machelen geboren kunstenaar Roger Raveel zou dit jaar 100 kaarsjes mogen uitblazen. Voor deze speciale gelegenheid organiseert BOZAR een retrospectieve van deze grote man. 'Culture Club' licht vijf werken van hem uit.
Roger Raveel BOZAR

⦁ Man met ijzerdraad in tuin (1952-1953)
Roger Raveel wordt beschouwd als een van de belangrijkste na-oorlogse Belgische kunstenaar. Hij onderscheidde zich radicaal van zijn generatiegenoten door een geheel eigen beeldtaal te creeëren. Hij balanseerde hierbij tussen figuratie en abstractie en nam zijn eigen leefomgeving, Machelen-aan-de-Leide, als grootste inspiratiebron. Raveel heeft hier heel zijn leven gewoond en dit is ook terug te vinden in zijn werken.

Met Man met IJzerdraad in tuin zie je de vader van de kunstenaar afgebeeld, Gustaaf Raveel. Zijn gezicht bestaat uit vierkantjes waardoor alle fysieke kenmerken wegvallen. Buiten zijn gezicht zijn de handen van de vader zeer gegroefd. Het lijkt alsof hij hiermee een contrast wou weergeven tussen de monochrome kleurvlakken van het gezicht en de realistische weergave van de handen.
 

Vrouw met revolver (1950)
In de buitentaferelen van Raveel wordt meestal zijn vader afgebeeld, in zijn interieurs beeldt Raveel meestal zijn vrouw, Zulma af. Met Zulma was hij getrouwd in 1948 en hij zag haar als zijn ultieme muze. Buiten zijn trouw richtte hij in 1948 mee ‘La Relève’ op. Dit deed hij samen met andere gelijkgestemde kunstenaars uit de Gentse schilderkunst. Deze kunstbeweging wou een nieuw wereldbeeld zichtbaar maken door invloeden uit o.a de fysica in hun kunst te betrekken. De beweging heeft echter geen lang leven beschoren gekregen want na twee jaar hielt ze op te bestaan.

In 1950 schilderde hij Zulma zittend aan een houten tafeltje. Voor haar liggen alledaagse voorwerpen zoals een wijnglas, een boek, een koffiekan, een kommetje en… een revolver… Waarom Raveel een revolver heeft geschilderd is altijd een mysterie geweest. Het lijkt hier allesinds niet op zijn plek te liggen. Wou Raveel spanning brengen in zijn stilleven? Wou hij onze blik aanscherpen door dit gevaarlijke voorwerp in dit serene tafereel te brengen? Het blijft een vraag die tot op de dag van vandaag onbeantwoord blijft. 

Het venster (1962)
Met Het venster creeërt Raveel voor het eerst een samenkomst van zijn kunst met de realiteit. In dit werkt combineert hij een abstract schilderij met een object, een raamkozijn. Het schilderij kan hierdoor gezien worden als een letterlijk open venster op de werkelijkheid.

Dat Raveel een fascinatie had met het doorbreken van de ruimte tussen de kunst en de werkelijkheid, is zeker te zien in zijn muurschilderij voor metrostation Merode. Door dit schilderij kan de toeschouwer dan ook echt wandelen.  Het schilderij is in 1977 gemaakt en tot op de dag van vandaag nog steeds te bewonderen. De titel van het schilderij is ‘Vive La Sociale’ en verwijst naar onze vader van de moderne schilderkunst in België, Ensor. 

Zelfportret met karretje (1981)
In het Zelfportret met karretje zien we Roger Raveel een realistische figuratie weergeeft van zichzelf. Het wiel doorbreekt hierbij de begrenzingen van het schilderij en komt hierdoor in de omgeving van de toeschouwer terecht. De doorbreking van de ruimte van het schilderij en de ruimte van de toeschouwer wordt versterkt door de zelfbewuste blik van Raveels die met een zeer indringende blik de toeschouwer aanstaart. De toeschouwer zelf, kan dan weer naar zichzelf kijken door het kleine spiegeltje dat op de zich op de borst van de kunstenaar bevindt.

Neerhof met levende duif (1962-1963)
In dit monumentale drieluik Neerhof met levende duif brengt Roger Raveel alle aspecten van zijn kunst samen. Zijn wens om kunst en realiteit samen te brengen komt hier op zijn ultieme hoogtepunt doordat hij een levende duif in het drieluik incorporeert. Buiten het gebruik van de levende dieren is dit werk ook door zijn monumentale grootte een werk dat je niet snel zal vergeten. Door zijn grootsheid heeft het drieluik een grote fysieke aanwezigheid gekregen waardoor je, je als toeschouwer enorm klein voelt.

Het werk zou normaal voor de eerste keer getoond zijn geweest in de Gentse Sint-Pietersabdij voor de tentoonstelling van FORUM 63. Echter heeft Raveel zijn deelname aan deze tentoonstelling moeten annuleren doordat andere deelnemers van de tentoonstelling hun afgunst hadden getoond tegenover dit werk.

Zijn grote doorbraak kende hij door de muurschilderingen die hij maakte voor het Kasteel van Beervelde. In 1966 kreeg hij de opdracht van graaf Charles de Kerckhove de Denterghem, deze wou graag een ontspanningsruimte creeëren voor zijn zonen en besloot hiervoor kunstenaars in te zetten om de ruimte op te vullen. Raveel ging hiervoor een tijdelijke samenwerking aan met ondermeer Raoul De Keyser, Etienne Elias en Reinier Lucassen.

Door zijn artistieke bedrijvigheid en zijn bijdragen aan de kunstgeschiedenis ontving Roger Raveel in 1995 de adellijke titel van Ridder. Buiten deze titel ontving hij ook nog meerdere prijzen waaronder de Internationale Joost vanden Vondelprijs (1983), de Gouden Erepenning van de Vlaamse Raad (1992) de Van Ackerprijs (1996).

Raveel overleed begin 2013 aan de gevolgen van een longontsteking in het Vincentiusziekenhuis van Deinze.

Wil je deze werken graag eens in het echt zien? Goed nieuws, want deze en 145 andere schilderijen, objecten en tekeningen kan je vanaf nu tot 21 juli 2021 bewonderen in de BOZAR. 

Lees ook:

Blijf op de hoogte

Ontdek de beste podcasttips, beluister het meest recente nieuws en doe mee aan exclusieve acties.

Volg ons op
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

Jobs

Privacy

Gebruiksvoorwaarden

Heb je een vraag?

Contact

Wedstrijdreglement

Logo UitInVlaanderenLogo Cim Internet