400.000 huizen niet aangesloten op riolering, minister Demir: "Dit kan niet, we leven in de 21ste eeuw"

Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) legt de verantwoordelijkheid bij de lokale besturen. "Dit is een basisvoorziening", zegt ze. Maar de Vlaamse vereniging voor steden en gemeenten (VVSG) vraagt meer ondersteuning. "We willen zélf rioolcontracten en men mag ons er op afrekenen", zegt woordvoerder Nathalie Debast. 

Elke dag vloeien in Vlaanderen liters en liters afvalwater ongezuiverd de natuur in. En dat gebeurt niet enkel in oude afgelegen huizen. Ook in nieuwbouwwijken blijken sommige woningen geen aansluiting te hebben op een riolering. Dat is zo voor in totaal 1 op de 8 huizen in Vlaanderen.

Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) legt de verantwoordelijkheid bij de steden en gemeenten. "Dit is een basisvoorziening. We leven in de 21ste eeuw", zegt ze. "Bewoners hebben daar recht op." De minister zegt ook niet te begrijpen waarom de lokale besturen de laatste tijd weinig werk lijken te maken van rioolprojecten. "We hebben daarvoor vanuit Vlaanderen een budget voorzien, van 150 miljoen euro. Maar dat raakt niet op. Daarom doe ik een oproep aan alle steden en gemeenten: dien alstublieft uw projecten in."

Minister Demir wil ook een stok achter de deur voor als steden en gemeenten halsstarrig blijven weigeren om de projecten uit te voeren. "We willen vooral de rioolprojecten stimuleren. We zien in sommige gemeenten wel een kentering. Maar voor diegene die blijven weigeren, moeten we op zoek naar een oplossing. Zo denk ik dat Vlaanderen die werken dan moet gaan in doen in de plaats van de lokale besturen, maar wel op hun kosten. Vandaag kan dat niet, maar dat moet mogelijk worden."

De Vlaamse vereniging voor steden en gemeenten (VVSG) vindt de reactie van de minister wat kort door de bocht. "Het is echt niet correct om enkel te kijken naar de steden en gemeenten op dat vlak", zegt woordvoerder Nathalie Debast. "Het is een spel met heel veel spelers, zowel lokaal als Vlaams. Het volstaat niet om enkel een buis in de grond te steken. Die moet ook aangesloten zijn op de waterzuiveringsinstallatie", zegt Debast. Daarom is de VVSG zélf vragende partij om zogenoemde rioolcontracten af te sluiten. "We vragen de minister om met elke gemeente een rioolcontract af te sluiten. Met duidelijke doelstellingen en met duidelijke afspraken rond financiering. Als gemeenten zich niet kunnen houden aan hun verbintenissen, mogen ze daar ook op afgerekend worden", zegt Nathalie Debast.

Ook Vlario, het kenniscentrum en overlegplatform voor de riolerings- en afvalwaterzuiveringssector in Vlaanderen, pleit voor meer duidelijke afspraken en responsalisering. Maar er moet ook meer duidelijkheid komen over het financiële plaatje op lange termijn, vinden ze. "Veel gemeenten hebben structurele problemen in de financiën of hebben andere prioriteiten. Er moet meer duidelijkheid komen over de subsidies die vanuit Vlaanderen in een bepaalde periode beschikbaar zijn. Een betere visie op de lange termijn financiering van het hele stelsel is geen luxe, maar een noodzaak. Als er om een of andere reden een project blokkeert, moet dit vervangen kunnen worden door een ander project dat een vergelijkbaar resultaat genereert", aldus Vlario. Daarnaast benadrukt het centrum ook de lange duurtijd van de rioolprojecten. "De gemiddelde doorlooptijd van een rioleringsproject bedraagt meer dan 8 jaar. Dat is veel te lang", klinkt het. "We bieden ons aan om hierrond voorstellen te ontwikkelen."

VVSG beklemtoont verder nog dat er de voorbije decennia al heel wat stappen zijn gezet op het vlak van de riolering. Er komt al een pak meer afvalwater in de riool terecht om gezuiverd te worden, dan 30 jaar geleden. "De zuiveringsgraad is van 20 procent in 1990 gestegen naar 85% in 2020, maar die laatste 15% waar we nu voor staan zijn de moeilijkste en de duurste", zegt Debast.

Woningpas en rioolinventaris

Intussen bestudeert minister Demir ook andere manieren om de druk te verhogen om overal riolering te voorien. Zo zou in de toekomst ook informatie over de riolering opgenomen worden in de Woningpas. Dat is zeg maar een digitaal paspoort voor je woning, waar onder meer informatie over energiewaarde en isolatie te vinden is, maar dus nog niet over riolering. "Een kandidaat-koper heeft het recht om te weten wat men koopt. Op de woningpas vandaag kan je niet zien of je woning is aangesloten op riolering. Dat zijn we aan het aanpassen. In de loop van volgend jaar zou dat in orde moeten zijn", zegt minister Demir.

Daarnaast werkt de minister ook aan een centraal rioolinventaris. "Daar zullen we alle rioleringen gaan centraliseren. Dat zijn meer dan 50.000 buizen ondergronds in Vlaanderen. Zodat we weten waar ze liggen en wat hun staat is. We moeten dat weten om herstellingen te kunnen doen." Er is in elk geval nog werk aan de winkel, en de tijd dringt. Want volgens een Europese doelstelling moeten al onze waterlopen tegen 2027 van goede kwaliteit zijn. En zover zijn we nog lang niet.

Luister naar Nathalie Debast, woordvoerder van de VVSG:

Bron: vrtnws.be en De ochtend