5 jaar na IS-aanslagen in Europa: dreiging nu vooral van eenlingen, met salafistische én rechts-extremistische ideologie

Vandaag begint in Parijs het proces over de aanslag op het Franse satirische magazine Charlie Hebdo en de daaropvolgende gijzeling in een Joodse supermarkt. 17 mensen kwamen toen om het leven, onder wie heel wat bekende tekenaars van het magazine.

De aanslag, begin 2015, was het symbolische startsein voor een reeks bloedige aanslagen in Europa, uitgevoerd door door IS uitgestuurde commando's. Het sluitstuk waren de aanslagen bij ons op de luchthaven van Zaventem en in de metro in Brussel, op 22 maart 2016.

Nadien vonden nog aanslagen plaats, maar die werden niet meer door IS-commando's gepleegd, wel door zogenoemde lone wolves, eenlingen die zich lieten inspireren door het jihadistische gedachtegoed maar zelf nooit in Syrië of Irak waren geweest.

Vandaag, zo'n vijf jaar na die reeks bloedige aanslagen, is de terreurdreiging in ons land veel kleiner, zegt Paul Van Tigchelt, directeur van het Coördinatieorgaan voor de Dreigingsanalyse (OCAD). Het dreigingsniveau staat al enkele jaren op niveau 2. Toch zijn er nog heel wat "elementen die ons zorgen baren", zegt hij in 'De Ochtend'. "Er is geen reden tot zelfgenoegzaamheid."

De sociale media zijn de echte gamechanger voor radicalisering en extremisme.

Het IS-kalifaat mag dan geografisch verdwenen zijn, de ideologie bestaat nog altijd, verzekert Van Tigchelt. Er worden geen commando's meer uitgestuurd zoals weleer, de dreiging in ons land komt vooral van die lone wolves. En die zijn minder makkelijk op te sporen.

Het OCAD houdt ook nog steeds 130 teruggekeerde Syriëstrijders prioritair in de gaten. "Zij zitten in de gevangenis of hebben hun straf al uitgezeten." Maar er zijn ook al ex-Syriëstrijders van de lijst geschrapt, omdat ze volgens het OCAD voldoende geïntegreerd zijn in de samenleving.

De rechts-extremistische ideologie heeft de wind in de zeilen.

Wat die lone wolves betreft, die moeten niet alleen in jihadistische hoek gezocht worden, zegt Van Tigchelt. Ook het rechts-extremistische gedachtegoed "heeft de wind in de zeilen". "En daar worden dezelfde methodieken gebruikt als bij de salafi-ideologie", geeft Van Tigchelt aan: "Het ontmenselijken van de tegenstander en die tegenstander moet vernietigd worden, want anders zal het wij - wie dat ook mag zijn - niet overleven."

Het OCAD probeert momenteel zo'n 40 mensen met rechts-extremistische gedachtegoed te controleren. En net als bij de islamistische extremisten zijn de sociale media ook hun levenslijn. "De sociale media zijn de echte gamechanger voor radicalisering en extremisme." De OCAD-lijst bevat overigens ook links-extremistische namen die geweld zouden kunnen plegen, "maar het rechts-extremisme is kwantitatief meer aanwezig". "Dat gedachtegoed is meer en meer mainstream aan het worden."

Beluister het gesprek met Paul Van Tigchelt in 'De Ochtend':

Bron: vrtnws.be en 'De Ochtend'