De Ochtend

Accounts, codes, paswoorden en digitale munten: wat met onze online erfenis als we sterven?

za 30 okt. - 9:04

Hoe zit het met onze digitale gegevens als we sterven? Wie krijgt de toegang tot je online documenten, social media, accounts en gegevens? Een digitale kluis kan een oplossing zijn. Al bijna 56.000 mensen hebben er zo een bij een notaris om de gegevens na je overlijden door te geven aan je erfgenamen. Maar ook je Facebookpagina of Google-account stel je best op voorhand in zodat je weet wat er met mee gebeurt na je dood. Wij leggen uit hoe je dat doet.

Weinig mensen laten hun digitaal nalatenschap opnemen in hun testament. "Mensen die met het einde van hun leven bezig zijn, zijn doorgaans al wat oudere mensen. En die hebben bijvoorbeeld geen Facebookaccount of zijn online minder actief. Jonge mensen zijn dan weer niet bezig met de dood”, steekt notaris Carol Bohyn van wal, “maar het is wel iets waar we best bij stilstaan en dan is onze digitale kluis Izimi een handige en gratis oplossing.”

Gratis digitale kluis

Sinds de Koninklijke Federatie van het Belgische Notariaat de digitale kluis vorig jaar lanceerde, hebben bijna 56.000 menen zo een kluis. Een digitaal nalatenschap is de verzameling van alle digitale bestanden en online accounts.

Digitale kluizen zijn niet nieuw, maar eentje gelanceerd door de notarisfederatie in plaats van een commercieel bedrijf kan voor veel mensen wel een extra gevoel van vertrouwen geven. En het is gratis. Niet onbelangrijk, de servers van de digitale kluizen staan bovendien in België en niet in een ander land waar andere, minder beschermende, privacywetten gelden.

In de kluis zitten je notariële akten, maar je kan er ook paswoorden van sociale media-accounts opslaan, of de link naar je portefeuille met digitale munten. In een digitale kluis kan je gewoon al je digitale ‘documenten’ een plek geven.

“Jij bepaalt wie toegang tot die kluis krijgt, die persoon moet daarvoor geen wachtwoord hebben. Dat wordt gewoon vastgelegd bij de notaris. Een testament én zo een kluis, is best wel een goede en eenvoudige oplossing. Alles ligt officieel vast”, zegt Bohyn.

Wat met Facebook & co?

Bij Facebook en Google kan je zelf instellen wat er met je account gebeurt als je sterft. Het kan vrienden en familie een hele zoektocht naar paswoorden en wat administratie met de grote technologiebedrijven besparen.

Als je toegang wil tot het Facebookaccount van iemand die overleden is, moet je een procedure volgen en onder meer een overlijdensakte bezorgen aan Facebook. Je kan er ook voor kiezen om van de Facebookpagina van een overledene een herdenkingspagina te maken.

Maar je kan bij Facebook voor je overlijden ook zelf stappen ondernemen. Al zal er trouwens altijd wel iemand Facebook van je overlijden op de hoogte moeten brengen.

Google

Ook bij Google kan je een formulier invullen om het overlijden van iemand te melden. Maar ook hier kan je zelf al heel veel zaken regelen. Doorgaans gebruiken we Google veel. Denk maar aan e-mail, YouTube, Google Drive, Maps en misschien wel een slimme speaker in huis.

Wie een Google-account heeft, kan de zogenoemde ‘inactiviteitsvoorkeuren’ invullen. Je bepaalt dan na welke periode van ‘inactiviteit’ Google stappen mag ondernemen om bijvoorbeeld iemand anders toegang te geven tot je mails.

De datawet geldt niet voor overleden mensen

Het is natuurlijk niet omdat je profiel op sociale media verdwijnt, dat daarmee ook alle data verdwijnen. Het gaat dan over berichten, foto’s, video’s, maar ook zogenoemde metadata. Metadata zijn alle data die bijvoorbeeld registreren waar onze telefoon is, met wie we veel contact hebben, met welke telefoonantennes we verbinding maken en ga zo maar door.

“De zogenoemde GDPR-wet geeft je als gebruiker veel rechten”, zegt advocate Magali Feys. “Als je bij eender welk bedrijf opvraagt welke gegevens ze bij leven over je verzameld hebben, dan moeten ze jou daar inzicht in geven. Maar die wet geldt niet voor overleden mensen. En dat is best wel morbide. Het is niet omdat je overleden bent, dat je geen impact meer kan hebben. Dit gaat over zelfbeschikkingsrecht. En daarom moet die GDPR-wetgeving dringend worden aangepast, want anders kunnen bedrijven zich achter die bepaling verschuilen om na je dood met je gegevens te doen wat ze willen.”

Een woordvoerder van Facebook laat weten dat als je iemand aanduidt om voor je profiel te zorgen je data ook bij Facebook blijven. Je nabestaande wordt er geen eigenaar van. Als je kiest om je account te verwijderen, dan verwijdert Facebook alle posts, foto's en gesprekken, tenzij de informatie moet worden bewaard. Facebook legt al die voorwaarden uit in hun gegevensbeleid.

Bij Google kan het tot zes maanden duren eer al je gegevens zijn verdwenen als je kiest voor een definitieve verwijdering en dat gebeurt via een heel proces met onder meer het anoniem maken van je data. Er zijn natuurlijk uitzonderingen, als Google bijvoorbeeld wettelijk wordt verplicht data langer bij te houden. Google legt dat allemaal hier uit.