Afstudeerproject: Jemen

Eerst iets over Katya Bohdan. Zij is een studente journalistiek aan de Erasmushogeschool in Brussel. Jemen is het onderwerp van haar afstudeerproject. Je kan moeilijk afstuderen over een land zonder er geweest te zijn, vond ze. Logisch, knap, chapeau. Maar niet elke hoofdredacteur is ervan overtuigd dat je ter plaatse moet gaan om buitenlandreportages te maken, dat zal Katya nog wel ondervinden.

Bon, Katya naar Jemen dus. Jemen is geen vanzelfsprekende plek om naartoe te reizen: er heerst een humanitaire crisis en het is er oorlog. En nu wordt het ingewikkeld. Vroeger had je twee Jemens, Zuid en Noord. Zuid-Jemen lag niet in het zuiden maar in het oosten, Noord-Jemen lag niet in het noorden maar in het westen. In 1990 werd Jemen verenigd. Dat had te maken met het einde van de koude oorlog, Noord-Jemen in het westen hoorde bij het Oostblok. (Ingewikkeld, u was gewaarschuwd.)

In 2014 escaleerde een sluimerende burgeroorlog. Houthi-rebellen namen de hoofdstad Sanaa in. President Al-Hadi vluchtte naar de zuidelijke stad Aden, en later naar Saoudi-Arabië. Officiëel is hij nog altijd staatshoofd van het eengemaakte Jemen, maar in de praktijk is Jemen opnieuw gesplitst in een Noorden (dus in het westen van het land) en een Zuiden (dus in het oosten). (Ingewikkeld, u was gewaarschuwd.)

De Jemenitische burgeroorlog is ondertussen geïnternationaliseerd. De Houthi-rebellen zijn shiieten en worden gesteund door Iran. De regering is soenietisch en wordt gesteund door de Emiraten en Saoudi-Arabië, dat op zijn beurt wordt bewapend door de Verenigde Staten. Iran en Saoudi-Arabië voeren eigenlijk een oorlog tegen elkaar uit, maar doen dat op verplaatsing in Jemen.

Precies op het moment waarop Katya Bohdan in Jemen aankwam, braken er gevechten uit in Aden, rond het presidentiëel paleis (waar dus geen president huist, die zit in Saoudi-Arabië, maar wel de regering. Ik ga het zinnetje "Ingewikkeld, u was gewaarschuwd" afkorten tot IUWG.) De aanval op de stad werd ingezet door de Zuidelijke Transitieraad, een mooie naam voor een rebellengroep. De Transitieraad is voor de onafhankelijkheid van Zuid-jemen, maar vocht tot voor kort toch aan de zijde van de regering, al is die mordicus tégen afsplitsing van Zuid-Jemen. Samen met die regering vocht de Transitieraad tegen de Houthi-rebellen, die nochtans net als de Transitieraad ook voor de afsplitsing van Zuid-Jemen zijn. (IUWG) De Zuidelijke Transitieraad heeft nu grote delen van Aden onder cotrole.

O ja, had ik al gezegd dat Al-Qaida ook een rol speelt? (IUWG) Het witte stuk op het kaartje van Jemen hierboven is Al-Qaidagebied.

Samenvattend: ambitieus afstudeerproject van Katya Bohdan. En zeer benieuwd wat ze aan de Interne Keukentafel over Jemen zal vertellen en over de grootste humanitaire ramp van het ogenblik die zich daar afspeelt. Want behalve een regering en rebellen in allerlei kleuren en soorten, wonen er in Jemen ook gewonen mensen. En dat zijn de verliezers van deze oorlog.