"Als Azië ons afval niet meer wil aannemen, hebben we opportuniteiten om het hier beter aan te pakken"

Vanaf december 2019 zul je geen plastic zakjes voor eenmalig gebruik meer aantreffen in de groente- en fruitafdeling van de supermarkt. En vanaf de zomer van 2021 wordt in Europa alle plastic materialen voor eenmalig gebruik, zoals borden, bestek, rietjes en wattenstaafjes ook verboden worden.

Alle wegwerpproducten uit plastic moeten dan vervangen worden door biologisch afbreekbare, composteerbare of recycleerbare alternatieven. Allemaal goed en wel, maar luisteraar Veerle Willemse vraagt zich af wat er vandaag met ons afval gebeurt eenmaal het in een vuilniszak is beland.

Niet alles naar Azië

Prof. Dr. Karl Vrancken, expert afvalbeheer en -verwerking (VITO, UAntwerpen), legt uit dat er wel degelijk wat van ons afval naar Azië, maar dat het niet gaat om afval dat we thuis sorteren en in onze PMD-zak terecht komt. "Zo'n 80% van wat in een PMD-zak zit, wordt volledig gerecycleerd. Daar worden bijvoorbeeld tuinbanken en verkeerskegels van gemaakt. De overige 20% is afval dat bestaat uit niet-zuivere materialen en dat verbranden we meestal samen met het gewone huisvuil. Een andere optie voor die 20% afval is dat het aangekocht wordt door een afvalbedrijf in Turkije of Maleisië en daar verwerkt wordt", legt professor Vrancken uit.

Markt

"Het is wel zo dat er andere soorten plastic naar Azië worden verscheept om daar te verwerken. Het gaat dan om laagwaardig plastic. "Het is heel goedkoop om dat laagwaardig plastic uit te voeren naar Azië en er hangt ook een compleet marktsysteem aan vast: zo komen boten uit Azië naar ons land om producten af te leveren en keren ze terug naar hun bestemming met containers vol afval dat wij in België niet verwerken", aldus Karl Vrancken.

De professor legt uit dat het ook niet is dat wij bepaalde materialen, zoals laagwaardig plastic, niet willen verwerken, maar dat we het simpelweg niet kunnen: "België beschikt niet over installaties om zo'n materialen te recycleren en het is momenteel te duur om aan te schaffen." 

Oplossingen

Maar wat is dan de oplossing voor het recyclageprobleem? Professor Vrancken ziet verschillende mogelijkheden: "We moeten plastic voorwerpen sowieso minder complex maken, zodat ze wel recycleerbaar worden. Als er meer zuivere materialen worden gebruikt, komt dat de mogelijkheden tot recyclage ten goede."

"Als gebieden zoals Azië ons afval niet meer willen aannemen, dan hebben we veel opportuniteiten om het hier ook beter aan te pakken en ons afval beter te verwerken", aldus de professor. "Maar zolang het goedkoper is om plastic uit te voeren naar Azië en we het zelf niet kunnen recycleren, zál plastic naar Azië vertrekken." Al ziet de professor ook dat er ondertussen in Azië, Afrika en Zuid-Amerika ook veel aandacht gaat naar afvalpreventie, het anders beheren van stortplaatsen en oplossingen om de afvalberg te verkleinen.

Maar ook als consument kunnen we ons steentje bijdragen: "als consument kun je zorgvuldiger nadenken over welke producten je kiest, dat is ook al een belangrijke stap."

Bekijk hier de volledige uitzending: