De Ochtend
"Als regering geen steun vindt in parlement, ga je beter vervroegd naar stembus"
ma 10 dec. - 6:18
Dit weekend werd onze regering grondig herschikt. Nu N-VA er geen deel meer van uitmaakt, blijft een "oranje-blauwe" minderheidsregering van MR, Open VLD en CD&V over. Die regering "Michel II" heeft geen meerderheid meer in het parlement. Daardoor moet voor elke beslissing steun bij de oppositiepartijen worden gezocht. Veelal zal dat bij N-VA zijn, zeker waar die partij zelf nog aan de beslissingen meeschreef.
Voor andere beslissingen is Michel aangewezen op de linkerflank, en daar wordt niet altijd even happig gereageerd. En het is normaal dat zij "niet bereid" zijn om die regering te depanneren, vindt oud-premier Yves Leterme, nu secretaris-generaal bij IDEA. Leterme heeft zelf ervaring met een regering in lopende zaken. Zijn regering Leterme-II was zelfs drie keer langer ontslagnemend dan ze effectief zittend was. De ideale gesprekspartner dus om de slaagkans van deze regering in te schatten.
Mengvorm
Volgens Leterme is deze regering geen zuivere minderheidsregering. "Een minderheidsregering gaat normaal van start op basis van een aanvankelijk vertrouwen, bijvoorbeeld met gedoogsteun vanuit de oppositie", zegt hij. "Die is er hier niet. Het is dus een mengvorm van een minderheidsregering en een zuivere regering in lopende zaken."
Naweeën
Of die regering slaagt, hangt af van de "naweeën" van de crisis van afgelopen week, schat Leterme in. "Er waren al een aantal verklaringen over het asielbeleid, over de vluchtelingenproblematiek", verwijst hij bijvoorbeeld naar het akkefietje tussen minister Maggie De Block (Open VLD) en haar voorganger op Asiel en Migratie Theo Francken (N-VA).
In de mate dat partijen zich in het publieke debat zich scherp gaan profileren, wordt het moeilijk om meerderheden te vinden bij de oppositie in de Kamer.
Als de regeringspartijen zich te sterk gaan profileren op die thema's, zullen ze ook voor andere thema's moeilijker steun vinden in het parlement. "In de mate dat partijen zich in het publieke debat zich scherp gaan profileren, wordt het moeilijk om meerderheden te vinden bij de oppositie in de Kamer", aldus Leterme.
Vervroegde verkiezingen
Als men in het parlement botst op een gebrek aan meerderheid, gaat men beter vervroegd naar de stembus.
Door te kiezen voor een minderheidsregering zijn verkiezingen voorlopig vermeden. Maar als blijkt dat deze regering niet kan besturen, gaan we toch beter vroeger naar de stembus, vindt Leterme: "Als de komende dagen zou blijken dat de regering geen steun vindt voor belangrijke wetsontwerpen waarvoor eerder wel steun was binnen de ministerraad, als men in het parlement botst op een gebrek aan meerderheid, gaat men beter vervroegd naar de stembus", schat de oud-premier in.
Volgens grondwetsspecialisten Hendrik Vuye en Johan Vande Lanotte, beiden actief in de oppositie, is het sowieso aangewezen dat de premier deze maand nog het vertrouwen aan het parlement vraagt. Behalve voor de beslissing op het VN-migratiepact goed te keuren, heeft deze regering geen meerderheid in het parlement, zei Vuye in "Terzake". Maar "de basishouding van premier Michel is echter de goeie", vindt Leterme. "Op de korte termijn zijn er economisch grote vraagtekens", zegt hij. "Michel en zijn coalitiepartners proberen nu stabiliteit te houden in het land met het oog op de verkiezingen in mei."