“Als we de werkloosheidsuitkering beperken in de tijd, val je in een systeem van armoede”

“Sociale zekerheid is zeer complex, maar vooral zo belangrijk in de ordening van onze samenleving”, zei Bea Cantillon in ‘De Ochtend’. “En zeer belangrijk om armoede te bestrijden.” Ze maakt zich dan ook het meeste zorgen over de werkloosheid in België.

Sociale zekerheid als hangmat?

“De werkloosheidsuitkeringen staan al jarenlang onder druk. Recent zijn er opnieuw ballonnetjes opgegaan om de uitkeringen van langdurig werklozen te verlagen.” Maar die uitkeringen zijn volgens Cantillon al zeer laag. “We zitten dicht tegen het leefloon van 700 euro.”

Vroeger beschouwde men de sociale zekerheid weleens als een ‘hangmat’, maar die situatie is volgens haar gedateerd. “Ik herinner me nog heel goed de voorbeelden van werkloze vrouwen die konden terugvallen op het inkomen van hun echtgenoot, maar intussen zijn de uitkeringen zodanig minder aantrekkelijk geworden dan 30 jaar geleden, dat je niet meer over een hangmat kan spreken.”

Intussen zijn de uitkeringen zodanig minder aantrekkelijk geworden dan 30 jaar geleden, dat je niet meer over een hangmat kan spreken.

Activering

“Je kan de werkloosheidsuitkering beperken in de tijd.” Dat systeem van activering wordt zelfs al toegepast in andere landen. “In de Verenigde Staten gaat men daar heel ver in: na zes maanden krijg je niets meer.” Toch is Cantillon geen voorstander van die maatregel: “Dan kom je echt in een systeem van armoede terecht.”

Is er dan een jobtekort? De tewerkstelling is volgens Cantillon weliswaar toegenomen, toch blijft er in de samenleving een groep van laaggeschoolden die niet op de arbeidsmarkt geraakt. “We moeten jobs maken”, aldus Cantillon. De harde aanpak moet daarbij vermeden worden: “De ‘weg van de stok’ werkt niet.”

Mattheüseffect

De sociale zekerheid is volgens de professor nog ongelijk verdeeld en ze verklaarde dat aan de hand van het Mattheüseffect. “Het Mattheüseffect neemt waar dat geld van de overheid meer naar de rijken toevloeit. Het schoolvoorbeeld daarvan is het hoger onderwijs.” Vandaag komen de meeste universiteitsstudenten nog steeds uit hogere sociaal-economische lagen. “De hoge inkomens passeren meer langs de kassa dan de lagere.”

Dat Mattheüseffect neemt volgens Cantillon nog niet echt af. “Integendeel, we zien bijvoorbeeld toenemende druk op inkomens van mensen met een lage scholing. En anderzijds zien we nieuwe sociale uitgaven, zoals het ouderschapsverlof. Maar het ouderschapsverlof wordt opgenomen door tweeverdieners, die dus ook weer tot de hogere groepen van de bevolking behoren.”

Bekijk en beluister hieronder het volledige interview: