'Alstublieft' zeggen is minder lief dan je denkt

Onderzoekers van de Radboud Universiteit van Nijmegen wilden nagaan hoe we met kleine woorden bevelen of raadgevingen nèt iets beleefder kunnen laten klinken.

Zo dachten ze dat 'alsjeblieft' een raadgeving beleefder zou maken. Maar proefpersonen bleken 'alsjeblieft' helemaal niet beleefder of vriendelijker te interpreteren. Integendeel.

Ruim de keuken op - Ruim alsjeblieft de keuken op.
Neem een stukje taart - Neem alsjeblieft een stukje taart.

Dat komt omdat je het onderscheid moet maken tussen bevelen waarbij de spreker belang heeft, zoals de opdracht om de keuken op te ruimen, en de gebiedende wijze waarbij de luisteraar belang heeft, zoals 'neem een stukje taart'.

"In het laatste geval wordt 'alsjeblieft' bij de proefpersonen als gek ervaren," legt professort en onderzoeker aan het Radboud Universiteit Gijs Mulder uit. "Het benadrukt immers het verzoek. De ander gaat het aanbod ervaren als iets dat hij voor de ander moèt doen. Hij kan het interpreteren als: "Neem alsjeblieft een stukje van deze hele vieze taart.""

Gelukkig zijn er andere manieren om iemand beleefd iets te verzoeken. Woorden als 'even' en 'maar even' worden door de meeste proefpersonen als beleefder geïnterpreteerd.

Zou je even de muziek stiller kunnen zetten?
De muziek klinkt zo hard. Kan die wat stiller?