De Ochtend
Beelden tonen aan: Belgische wapens gebruikt in oorlog in Jemen
wo 8 mei - 6:31
Het onderzoek naar de wapenhandel werd uitgevoerd in samenwerking met het internationale onderzoeksteam van Bellingcat en het Nederlandse journalistencollectief Lighthouse Reports. Honderden video’s uit het conflict in Jemen en andere plaatsen zijn geanalyseerd. Conclusie voor ons land: Saudi-Arabië gebruikt wel degelijk Belgische wapens in de oorlog in Jemen. En sommige van die wapens zijn ook in handen van de tegenpartij gevallen.
Die oorlog in Jemen is nu al meer dan vier jaar aan de gang. Saudi-Arabië voert er een offensief uit tegen de Houthi’s, een sjiitische gewapende groep die gesteund wordt door Iran. Duizenden mensen kwamen al om het leven en de ellende in het land is enorm: miljoenen Jemenieten lijden honger. Volgens de Verenigde Naties vindt in Jemen de ergste humanitaire crisis in de wereld plaats.
Alle betrokken partijen in de oorlog maken zich volgens de VN schuldig aan oorlogsdaden. In november 2018 keurde het Europees Parlement daarom een resolutie goed, die de Europese regeringen aanmaant om geen wapens meer te leveren aan Saudi-Arabië en zijn bondgenoten, de Verenigde Arabische Emiraten en Bahrein.
De Saudische Nationale Garde: onschuldige klant?
Ons land doet dat wel. Vooral in Wallonië komen de Saudi’s al jaren shoppen voor hun soldaten, voornamelijk bij de Luikse wapenfabrikant FN Herstal. Maar, zo zegt Waals minister-president Willy Borsus (MR), Wallonië verkoopt sinds 2017 geen wapens meer aan het Saudische leger zelf. In de plaats daarvan worden enkel nog vergunningen toegekend voor wapens die bestemd zijn voor de Saudische Nationale Garde.
Die wapens zijn volgens Borsus "op geen enkele manier bedoeld om militaire operaties buiten Saudi-Aurabië uit te voeren", want de Saudische Nationale Garde is enkel bevoegd voor grensbewaking en het beschermen van het koningshuis. Dat klopt, maar volgens recente berichten blijkt dat tot begin dit jaar extra troepen van die Nationale Garde, intussen een van de belangrijkste afnemers van wapens uit ons land, richting Jemen zijn vertrokken. En ook uit ons onderzoek blijkt dat de troepen van de Nationale Garde wel degelijk ingezet zijn voor gevechten aan de grens met Jemen, maar ook in het land zelf.
De woordvoerder van de Nationale Garde zegt het zelf in onderstaande video die verspreid werd via het officiële snapchataccount van de Nationale Garde: "Beste volgers, we zijn nu live vanuit Jemen om de geboekte vooruitgang van de Nationale Garde op te volgen. Blijf bij ons en bid mee voor de mannen van de Nationale Garde."
Woordvoerder en luitenant Rakan Al-Rad’ie volgt via zijn smartphone de operaties van de Nationale Garde in Jemen. De video dateert van begin december 2018 en werd eveneens via Twitter verspreid, onder meer door de trotse vader van de luitenant.
De Nationale Garde is erg machtig in Saudi-Arabië, met een eigen budget en ministerie. Ze is onafhankelijk van het leger en wordt altijd geleid door een lid van het Saudische koningshuis. In dezelfde video is verder te zien hoe een lid van de Nationale Garde een bevel geeft voor een aanval op een doelwit van de Houthi’s:
"Is het kanon klaar om te schieten conform de coördinaten, Mohammed?
– Ja, klaar.
Oké, voer uit."
En ook op onderstaande beelden zijn de troepen van de Nationale Garde in Jemen te zien.
Over welke Belgische wapens gaat het?
Op de beelden uit ons onderzoek is niet enkel te zien dat de Nationale Garde wel degelijk actief is in Jemen, maar ook dat de Saudi's in Wallonië gemaakte geschutskoepels (het bovenste deel van een tank) inzetten bij die oorlog. Die geschutskoepels worden gemaakt door het Waalse bedrijf CMI Defence en worden op de Canadese pantserwagens van het type LAV gemonteerd.
Op onderstaande video uit maart 2017, verspreid door pro-Saudische accounts, ziet u zo’n LAV-pantserwagen aan de Saudische-Jemenitische grens richting Jemen schieten. Door gebruik van satellietbeelden konden we de exacte locatie van het voertuig aanduiden.
Meer weten?
Lees het volledige dossier op vrtnws.be
Luister ook naar het gesprek met VRT-journalist Majd Khalifeh in 'De Ochtend'. Hij werkte mee aan het onderzoek:
