Beenderen gesneuvelden van de Slag bij Waterloo werden verwerkt door de suikerindustrie

Op 18 juni 1815 bijt de afgezette Franse keizer Napoleon Bonaparte definitief in het zand in Waterloo in het huidige Waals-Brabant. Zijn strijdkrachten worden verslagen door een Brits coalitieleger onder bevel van de hertog van Wellington en door een Pruisische troepenmacht onder leiding van generaal von Blücher.

Er vallen enkele tienduizenden doden, maar wat is er met alle gesneuvelden gebeurd? Het is een van de grootste mysteries rond de beroemde veldslag, want bij opgravingen op de historische site zijn tot nog toe nauwelijks menselijke resten teruggevonden. Een internationaal team van historici dook in de archieven en vermoedt dat ze het raadsel hebben gekraakt.

In de jaren na de slag worden de lichamen volgens hen door de lokale bevolking opgegraven en doorverkocht aan de suikerindustrie. Om suikerbieten te zuiveren is - in die tijd - beenderkool nodig. Beenderkool wordt gemaakt van verkoolde dierenbeenderen.

Volgens de onderzoekers zijn in de decennia na de veldslag niet alleen dierenbeenderen, maar dus ook de skeletten van gesneuvelde soldaten in de suiker beland. Wat suiker bij de koffie of een gebakje kan dus in die tijd menselijke resten hebben bevat.

Van de landbouw word je – zeker in die tijd – niet rijk. Lokale boeren kunnen door de verkoop van enkele karrenvrachten beenderen een veelvoud verdienen van wat ze anders in hun hele leven bijeen zouden kunnen schrapen. Zeker nadat er begin de jaren 1830 een wet komt die het financieel heel interessant maakt om in (dieren)beenderen te handelen.

Vanaf 1834 zijn er in allerlei archieven bewijzen terug te vinden van "incidenten" op de site van de beroemde veldslag. "Er is een bericht van een Duitse geoloog die meldt dat hij boeren op het veld in Waterloo botten ziet opgraven", zegt historicus Bernard Wilkin die mee het onderzoek heeft gedaan aan de RTBF. "Het gaat vermoedelijk om paardenbeenderen, maar iemand grapt tegelijk dat de beenderen van de keizerlijke garde gemakkelijk kunnen verward worden met paardenbeenderen."

Lange tijd publiek geheim

Het is in die tijd een publiek geheim dat menselijke beenderen in de suiker belanden. Een Duitse krant raadt zelfs aan om honing te gebruiken in de koffie "om te voorkomen dat je de atomen van je overgrootouder ’s morgens opdrinkt, wat met suiker – zoals we allemaal weten – wel goed mogelijk is".

Volgens de RTBF worden er over de opgravingen in Waterloo zelfs parlementaire vragen over gesteld die de lokale overheden oproepen om in te grijpen.

Zo is er onder meer een briefwisseling van de toenmalige burgemeester van Eigenbrakel aan de lokale commandant van de rijkswacht om in te grijpen. "De hogere overheid vraagt me om dit te stoppen op basis van artikel 360 van het strafwetboek", klinkt het. Dat artikel bestraft opgravingen. Volgens Wilkin zijn er geen bewijzen gevonden dat ook effectief iemand opgepakt is geweest voor deze illegale opgravingen.

Niet alle beenderen van de gesneuvelden zijn trouwens gebruikt om suiker van te maken. Uit eerder onderzoek is al gebleken dat minstens een deel van de lichamen vermalen werd tot beendermeel om er akkers mee te bemesten.

Bron: vrtnws.be en De ochtend