De Ochtend
Bestaat er tegen 2030 een vaccin tegen kanker?
do 2 jan. - 8:09
Ze is pas 34 jaar oud en toch moet kankeronderzoekster Damya Laoui niet onderdoen voor haar collega’s. In 2018 werd ze door het tijdschrift New Scientist uitgeroepen tot het grootste wetenschapstalent van Vlaanderen en Nederland. Het jaar voordien verscheen ze op de lijst van de "European Innovators under 35" van het prestigieuze Massachusetts Institute of Technology.
Professor Laoui doet met haar team baanbrekend onderzoek naar een nieuwe therapie tegen kanker. Zal zij ervoor zorgen dat kanker over 10 jaar een chronische ziekte wordt?
"Als ik dat zou zeggen, hangt morgen heel België aan mijn telefoon om te vragen waar ze de behandeling kunnen krijgen. Helaas gaat wetenschappelijk onderzoek niet zo snel, al boeken we wel mooie vooruitgang."
Die vooruitgang is vooral te danken aan een vrij recent inzicht. “Vroeger dacht men dat tumoren alleen maar uit corrupte cellen bestonden. Nu weten we dat dat niet zo is. Sterker nog: sommige cellen uit de tumor kunnen we zelfs gebruiken om ons lichaam te vaccineren tegen een mogelijk herval of om kleine uitzaaiingen te vernietigen.”
Eigen afweersysteem inschakelen
Laoui vertelt ons dat het inzicht helemaal past binnen een bredere evolutie in het kankeronderzoek. "Naast het wegsnijden van tumoren, bestraling en chemotherapie komt de zogenaamde immuuntherapie stevig opzetten. Daarbij worden cellen uit ons eigen lichaam ingezet om de ziekte te bestrijden."
Omdat er heel wat verschillende vormen van immuuntherapie zijn, focust Laoui zich aan de Vrije Universiteit Brussel en het Vlaams Instituut voor Biotechnologie (VIB) vooral op het ontwikkelen van een kankervaccin. "Veel patiënten ondergaan eerst een operatie om hun tumor te laten verwijderen. Wij willen de gezonde afweercellen uit die tumor halen. Doordat die in de tumor gezeten hebben, weten zij precies hoe tumorcellen eruit zien en kunnen ze deze herkennen. Ze zorgen eigenlijk voor een soort geheugen tegen de kanker die we al eens gehad hebben", legt professor Laoui uit.
"Wanneer we de afweercellen dan terug inspuiten in het lichaam kunnen ze ons beschermen tegen een mogelijk herval. Daarnaast kunnen ze in het lichaam van de behandelde patiënt ook op zoek gaan naar kleine uitzaaiingen, die te klein waren om voor de operatie door de arts opgemerkt te worden."
Over 10 jaar zullen er voor sommige kankers oplossingen bestaan waar nu nog geen therapie voor is
Gebrek aan geld
In muizen werkt de behandeling al, en daar leidt ze soms tot indrukwekkende resultaten. De technologie is op dit moment dan ook klaar om voor het eerst getest te worden op een kleine groep mensen. Maar het geld daarvoor ontbreekt – iets wat we al van bijna elke wetenschapper in deze reeks te horen kregen.
"Twee jaar geleden zei ik dat het nog twee jaar zou duren voor we de eerste testen op mensen zouden doen. Ik ga die uitspraak vandaag gewoon nog eens herhalen. Het grote probleem is dat de apparatuur om de goede cellen uit een menselijke tumor te halen handenvol geld kost. Maar als er ineens een grote donatie komt, kan het plots heel snel gaan."
Lees meer op VRT NWS
