Brand op schietterrein Brecht veroorzaakt door uiterst brandbare fosforkogels die niet mochten worden gebruikt

Fosforkogels worden bij schietoefeningen gebruikt omdat zo beter kan worden gemikt. Bij de oefeningen in de ochtend van vrijdag 23 april bleken er van die fosforkogels in de munitiekisten van de Minimi-mitrailleurs te zitten. De Minimi-mitrailleur 5.56 mm is een standaard NAVO wapen dat door het 11e bataljon aanvalsgenie uit Burcht wordt gebruikt onder meer om vuursteun te kunnen geven tijdens een operatie.

De munitie van de mitrailleur zit op een munitieband, die op zijn beurt in een metalen kistje zit. Tijdens oefeningen worden fosforkogels gebruikt omdat die aan de schutter toelaten de richting te zien waarnaar gevuurd wordt. Fosfor is een chemische uiterst brandbare stof die bij contact met lucht ontvlamt.

Het is niet duidelijk hoe de brandbare fosforkogels in de munitie terecht zijn gekomen. Er bestaat immers zowel munitie met als zonder fosforkogels. Mogelijk werd er foute munitie aangeleverd of meegenomen uit het munitiedepot.

Een hoge officier bevestigt wel dat er wel degelijk een order zou zijn gegeven dat de fosorkogels niet gebruikt mochten worden. Maar de versies daarover lopen uiteen. Het is ook niet duidelijk of dat order ook daadwerkelijk is opgevolgd.

Verwarring over brandcodes

Op het moment van de oefening was het brandcode geel, "dat betekent dat er niet met fosforkogels mocht worden geoefend", zegt iemand betrokken bij het dossier.

De brandcodes worden opgemaakt door een officier van defensie. Die doet dat op basis van de gegevens de Meteowing en de lokale brandweer. De officier maakt daarbij gebruik van de EFIS-brandwaarschuwingsindex, een inschatting van het brandgevaar, rekening houdend met de voorziene oefeningen. Die militaire brandcode is dus niet noodzakelijkerwijs gelijklopend met de kleurcode die de provincies uitvaardigen om het brandgevaar voor het brede publiek te duiden.

Vreemd genoeg gingen "de militairen betrokken bij de schietoefening ervan uit dat er code groen gold", zegt een andere militair. Er moet dus iets fout gelopen zijn in de interne communicatie. Op het moment van de oefeningen was het na een lange periode van droogte, kurkdroog op de heide van het schietveld.

Volgens militaire vakbond ACMP staat vast dat er al te lang niet meer geïnvesteerd wordt in het schietveld. "Er waren plannen om alles te outsourcen aan een burgerfirma die het hele beheer van de site zou overnemen", zegt Yves Huwart van ACMP. Militairen betrokken bij de zaak stellen zich de vraag of het systeem met meetpunten wel afdoende informatie gaf voor de specifieke situatie op het schietterrein in Brecht. "Misschien wordt het tijd om die meetpunten te herbekijken".

Volgens de voorziene procedures moest de brandweerwagen van de kazerne niet (meer) aanwezig zijn, omdat de brandweer van de omliggende gemeentes bevoegd was bij code geel.

Minister van Defensie Ludivine  Dedonder (PS) verklaarde eerder al dat te lang is getalmd met het verwittigen van de lokale brandweer, waardoor kostbare tijd is verloren. De opgeroepen brandweer kon dan ook pas dertig minuten na de eerste melding op het schietterrein ter plaatste worden ingezet.
De militaire NH-90 TTH helikopters die voorzien zouden moeten worden van bluszakken bleken zo duur in gebruik en te onbetrouwbaar dat ze aan de grond worden gehouden en dus niet konden worden ingezet. Bij de brand ging zo'n 570 hectare heidegrond in de vlammen op.

Luister naar Jens Franssen via Radio 1 Select

Bron: vrtnws.be en 'De Ochtend'