Casa Malaparte: het droomhuis van architect Sven Grooten

Sven Grooten van B-architecten moest er even over nadenken maar koos dan voor een huis dat heel afgelegen is en heel moeilijk bereikbaar en dat vindt hij goed passen bij deze coronatijden. Hij neemt ons mee naar  Casa Malaparte uit 1938 op het eiland Capri. Helemaal aan de oostkant van het eiland op een klif met niks of niemand verbonden. Je kan er alleen te voet of met een klein bootje naartoe. Je kan alleen aanmeren als de zee niet te ruw is want er is geen aanlegsteiger. 

Eigenaar was Curzio Malaparte, een Italiaanse schrijver van Duitse origine die heel bekend was net voor en tijdens WO II. "Hij wilde een huis bouwen, zo heeft hij het zelf beschreven, als een soort zelfportret van zichzelf", zegt Grooten. "Hij wou echt een huis bouwen of hebben waar hij over zichzelf kon nadenken, dat een soort van spirituele ervaring kon zijn, echt losgetrokken van alles en iedereen. Zodat hij zich echt kon concentreren op zijn werk, op het schrijven, op het nadenken over zichzelf en over de wereld.  En dan is natuurlijk zo'n afgelegen, introverte plek een zeer goede keuze."

"Een bunker op een rots"

"Dat is eigenlijk heel bijzonder, zegt Grooten. “Het huis is een groot huis. Eens je dan de hele tocht hebt afgelegd om aan het huis te geraken, doemt er voor je een reusachtige trap op die je leidt naar een enorm groot dak, een dakterras waar je echt wordt geconfronteerd met alle elementen, met licht, met lucht, met de zee, met de brutaliteit van de natuur. Maar je vindt geen voordeur.” Daarvoor moet je via een klein trapje rechts naar beneden, dan kom je aan een kleine voordeur aan de zijkant van het huis. Dus je krijgt een hele theatrale beweging om het huis te bereiken maar de toegang is verstopt.

Van het dakterras kan je zo afvallen, er is niks van bescherming aan die klif. Dat is juist de bedoeling, om het gevaarlijke zo extreem mogelijk te maken. "Je wordt er echt geconfronteerd met de wind, met de hoogte, want hij is meer dan 40 meter hoog die klif. En het heeft inderdaad iets gevaarlijks waardoor je echt wel met jezelf wordt geconfronteerd in die woeste natuur.”

Hoe ziet Casa Malaparte er vanbinnen uit?

De villa is een soort doolhof van allemaal kamers die achter elkaar zijn geschakeld. Op de eerste verdieping is er een enorme leefruimte van bijna 150 vierkante meter groot. Centraal daar tegen een van de buitenmuren staat een heel groot monumentaal haardvuur. De leefruimte heeft vier ramen die een heel mooi uitzicht geven op de natuur. Vier levende schilderijen aan de buitenwanden van die woonkamer.
“Wat bijzonder is aan die open haard : als je goed kijkt, zie je onderaan ook nog een klein raampje. Op de plaats waar het vuur brandt, zie je aan de buitenkant een klein raampje. Zodat je als je in de zetel zou zitten, zie je het vuur, zie je het water, zie je ook de aarde, zie je de vier elementen allemaal samen op één plek.”

De villa was een samenwerking tussen architect Adalberto Libera en Malaparte zelf. Die samenwerking liep niet zo vlot. Ze claimden allebei dat zij het huis hadden ontworpen. Waarschijnlijk nam Libera de eerste ontwerpen voor zijn rekening en heeft Malaparte die helemaal naar zijn hand gezet met een lokale steenkapper.

Waarom is Casa Malaparte hét droomhuis van Sven Grooten?

“Als ik me ergens zou moeten afzonderen, is dit de meeste extreme plek waar dat kan. Omdat je inderdaad heel introvert op een uithoekje op een klif kunt wonen in een heel grote woning”, vindt de architect. Geen enkele binnenruimte heeft een buitenruimte. Je hebt ofwel het gevoel : ‘Ik ben binnen in mijn cocon, mijn bunker, mijn onderzeeër. Of ik ben buiten in het extreme, op dat horizontale dakterras waar je de enorme wijdsheid van de zee voor je hebt.' En dat extreme, daar houdt Grooten ook wel van. Malaparte overleed in 1957. Het huis is in privébezit maar het wordt gebruikt voor culturele evenementen.