Contacttracers: "Wat voor zin heeft ons werk nog als je voor de rest alles loslaat?"

De coronasituatie in ons land is niet bepaald rooskleurig, met op weekbasis gemiddeld 3.249 bevestigde besmettingen per dag, dat is 53 procent meer dan een week geleden. Ook het aantal ziekenhuisopnames en overlijdens stijgt. Strenge maatregelen zijn volgens minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) niet nodig, maar we moeten wel voorzichtig zijn.

Intussen zien sommige burgemeesters het aantal besmettingen in hun gemeente razendsnel stijgen en nemen ze zelf maatregelen. Ook steeds meer scholen kampen met problemen. Verspreid over heel Vlaanderen moeten leerlingen en klassen in quarantaine, en sommige scholen sluiten tijdelijk.

Een Covid Safe Ticket in Vlaanderen is niet verplicht en het dragen van een mondmasker is in Vlaanderen op de meeste plaatsen niet meer verplicht. Er zijn ook geen beperkingen meer voor onze sociale contacten. Het controleren en opsporen van contacten van besmette personen is er dus niet makkelijker op geworden. Wie daarvoor instaat, vraagt zich soms af wat voor nut het nog allemaal heeft.

CLB: "Maakt dit nog wel een verschil?"

Voor de scholen staan de CLB's in voor de contactopsporing. "Het is heel moeilijk om te bolwerken", zegt Inge Van Trimpont, directeur van de CLB's van het Gemeenschapsonderwijs. "Enerzijds ervaren we dat het onbegrijpelijk is voor ouders en leerlingen omdat er niet één duidelijke richtlijn is. Per kind wordt bekeken wat de situatie is, de maatregelen kunnen zelfs per gezin verschillend zijn. Anderzijds hebben we het gevoel dat we als CLB achterlopen en geen zicht hebben of er besmettingen zijn in klassen. Maakt dit wel een verschil om de situatie onder controle te krijgen?"

Contactopsporing op school

Wat gebeurt er momenteel bij een besmetting bij een leerling? Inge Van Trimpont legt uit. "Bij 1 besmet kind in de klas wordt niks ondernomen. Als binnen de 7 dagen een tweede kind besmet blijkt, start de contactopsporing. Er wordt uitgezocht welke kinderen hoogrisicocontact waren en in quarantaine moeten. Die gegevens worden doorgegeven aan de contactopspoorders en die nemen contact op met ouders om verdere maatregelen te bespreken. Is er sprake van clusters, dan is er overleg met de coördinator van de eerstelijnszone om te bekijken of andere, specifieke maatregelen nodig zijn."

"Mensen kennen hun contacten niet meer"

"We vragen ons elke dag af hoe zinvol het nog is", zegt ook Annelies Delrue, huisarts in Hechtel-Eksel en een van de coronacoördinatoren in de eerstelijnszone Noord-Limburg. "We proberen hier en daar in te dijken. Het is onze opdracht als covidteam van de eerstelijnszone om besmettingen en clusters te traceren, maar indijken is eigenlijk bijna niet meer mogelijk."

"We zijn een minidam aan het opbouwen tegen de golf die eraan komt, waarvan duidelijk is dat het geen kleine golf gaat zijn", zegt Delrue.

In de vorige besmettingsgolven bleek de contactopsporing wel efficiënt te werken, maar nu klaarblijkelijk niet. Wat is het verschil? "Mensen kennen hun contacten niet meer", zegt Delrue. "Vroeger was het aantal contacten van mensen beperkt en konden ze perfect zeggen wie ze hadden gezien, maar nu alles weer toegelaten is, is dat niet meer mogelijk."

Bovendien zijn er te weinig contactopspoorders. "Zij verzuipen ook", zegt Delrue. "Gisteren zijn er dan nog eens richtlijnen gekomen over de aanpak van clusters, aan welke geef je prioriteit om eerst te behandelen en welke niet. Maar de burger weet dat niet. Als hij denkt dat hij bij een uitbraak mogelijk een hoogrisicocontact is, gaat hij de huisarts bellen. En die heeft op dit moment andere prioriteiten dan codes voor testen af te leveren. Als covidteam kunnen we niet alles trekken, maar zo komt het via een omweg weer bij de huisarts terecht."

We zijn een minidam aan het opbouwen tegen de golf die eraan komt, waarvan duidelijk is dat het geen kleine golf gaat zijn.

Beluister het gesprek met Annelies Delrue, huisarts in Hechtel-Eksel en ook één van de corona-coördinatoren in de Eerste Lijnszone Noord-Limburg, en Inge Van Trimpont, directeur van de CLB's van het Gemeenschapsonderwijs in 'De Ochtend' via Radio 1 Select. 

Stoppen met contactopsporing of strengere maatregelen?

Volgens minister Vandenbroucke hoeven er niet meteen strengere maatregelen te komen. "Het zou wel helpen voor ons werk", zegt huisarts en coronacoördinator Delrue. "Het is makkelijker af te dwingen als het verplicht is. Nu wordt het voor de burger wel heel moeilijk om te weten wat mag en wat moet. Als arts zou ik graag maatregelen zien komen."

Hoe dan ook moeten we nadenken over de rol van de contactopsporing in de scholen, zegt Van Trimpont. "Als we ervan overtuigd blijven dat contactopsporing bij kinderen in de lagere school nodig blijft om het verschil te maken, dan moeten we om de tafel gaan zitten en kijken op welke manier dat zinvol kan. Nu de beschermingsmaatregelen in brede zin zijn weggevallen, is dat wel een moeilijke opdracht."

Als we ervan overtuigd blijven dat contactopsporing bij kinderen in de lagere school nodig blijft, dan moeten we kijken op welke manier dat zinvol kan.

Van Trimpont wijst ook op twee dingen die tegen elkaar afgewogen moeten worden. "Enerzijds, als we weten dat corona heel weinig impact heeft bij kinderen, maar dat de impact op hun mentale gezondheid, hun leerproces, hun moeilijke thuissituatie enorm is, dan moeten we toch opnieuw de afweging maken. Is het evenwicht niet zoek?"

"Ook de CLB's hebben mankracht te kort. Ze moeten ook prioriteiten stellen: hoe zorgen we dat er én aandacht is voor contactopsporing én voor de toegenomen vragen over mentale gezondhed, leren, thuissituaties. We krijgen signalen van collega's in welzijn dat ze de aanvragen niet meer kunnen bolwerken."

Beluister het gesprek met Joris Moonens van het Agentschap Zorg en Gezondheid in 'De Ochtend' via Radio 1 Select. 

Bron: vrtnws.be en 'De Ochtend'