De aarde is nog nooit zo stil geweest: vermindering van de 'seismische ruis' door coronacrisis

Het was de Zwitserse Seismologische Dienst die het nieuws bekendgemaakt heeft op een persconferentie. De studie naar de seismische ruis was het werk van een internationaal team van seismologen uit 33 landen, onder leiding van onze landgenoot Thomas Lecocq van het Koninklijk Observatorium van België.

Het aantal aardbevingen is in 2020 niet gedaald, maar de daling van het door de mens veroorzaakte gezoem was nooit eerder gezien. De aarde kende de langste en meest afgetekende periode waarin wereldwijd een dergelijke sterke vermindering van seismische ruis werd waargenomen. De stille periode was veel stiller dan kerstmis, normaal de stilste tijd van het jaar.

Tijdens de verschillende lockdowns wereldwijd in 2020 nam het verkeer af, bleven vliegtuigen aan de grond, hielden veel bedrijven de deuren dicht en reed het openbaar vervoer volgens aangepaste dienstregelingen, wat maakte dat een duidelijke afname van trillingen meetbaar was. In 185 van de 268 seismische meetstations waarvan de gegevens geanalyseerd werden, was er een vermindering merkbaar.

De vermindering was het grootst in stedelijke gebieden, waar in sommige meetstations verminderingen tot 50 procent werden gemeten tijdens de strengste lockdowns. Ook in meer afgelegen gebieden in Afrika werd er echter minder ruis gemeten, net als in boorgaten onder de grond tot wel honderden meter diep.

"We wisten al langer dat de mens een impact had op de seismometers, door de vele trillingen die ze kunnen veroorzaken. Maar we zagen een significante daling  tijdens de coronacrisis, tot 50% minder", aldus geoloog-seismoloog Koen Van Noten. "Zowel in ons land als wereldwijd zagen we erg grote verschillen."

De betrokken seismologen beschrijven een 'golf van stilte' die over de aarde trok. De golf begon in China waar het coronavirus het eerst werd waargenomen en de eerste lockdowns uitgevaardigd werden. Ze trok vervolgens door naar het zwaar getroffen Italië en de rest van Europa, om daarna naar het Amerikaanse continent te trekken.

Door de afname van de seismische ruis werd het voor onderzoekers ook mogelijk om kleinere aardbevingen waar te nemen die normaal gesproken onder de radar blijven.

Beluister het gesprek met geoloog-seismoloog Koen Van Noten in 'De Ochtend' op Radio 1 Select. 

Bron: vrtnws.be en 'De Ochtend'