De cultus van het fitte lichaam

Trump is lang niet de enige leider die zich sterker, onaantastbaarder probeert voor te doen dan hij is. Ward Bogaert ziet leiders als Bolsonaro, Poetin, Mao … juist hetzelfde doen.

Politieke leiders tonen zich graag superfit, sterk, krachtig, gezond, linken fysieke kracht aan politieke bekwaamheid. Maar waarom? Valt er iets voor te zeggen? En doen vrouwelijke leiders juist hetzelfde? Vragen voor professor Christ'l De Landtsheer (UAntwerpen) Ze leidt een onderzoeksgroep rond politieke retoriek, politieke psychologie en impressiemanagement.

In de Pano-uitzending van vorig jaar over de rechts-radicale en Vlaams-nationalistische jongerenbeweging Schild en Vrienden viel op hoe belangrijk fysieke kracht ook voor hen was. Waarom is fit, gezond en sterk zijn zo’n belangrijk aspect voor een organisatie als Schild en Vrienden? Ico Maly is professor digitale media en politiek aan de Universiteit van Tilburg en ziet in die kringen ook een aantal traditionele rollenpatronen voor mannen en vrouwen spelen.

De link die gelegd wordt tussen een sterke spierbundel zijn en capabele leider is niet nieuw. Ook vorsten in vroegere tijden maakten graag een fitte indruk op hun onderdanen. Koen Jonckheere is professor kunstgeschiedenis aan de UGent. Lang voor de fotografie lieten vorsten zich ook graag fit en krachtig afbeelden op doek, en dat ging soms heel ver.

Fitheid wordt op vele plekken als erg belangrijk gezien.  Voetbalclub Anderlecht maar ook middelbare scholen hanteren het motto: “mens sana in corpore sano”. Een gezonde geest in een gezond lichaam, dat is de winnende combinatie  die ons voorspoed en succes zal brengen,  en weerbaar zal maken in moeilijke tijden. Maar wie heeft die zin eigenlijk bedacht? De auteur moeten we in de Latijnse literatuur gaan zoeken, gezien professor Latijn en Romeinse literatuur, Jan Papy (KULeuven) weet meer.

Nergens wordt de fitheidscultus sterker beleefd dan in het fitnesscentrum, waar naast de standaard sporter een aantal ‘kleerkasten’ aan het werk is. Om hun kolossale lijf nog net dat tikkeltje kolossaler te maken. Politici doen het doen om capabel over te komen, om kracht en krachtdadigheid uit te stralen. Maar waarom doet de bodybuilder het dan? Brecht Devoldere trok naar “Black Hulk Team Antwerpen”.