#weetikveel
De darmen: je tweede brein
wo 8 jul. - 2:46
Onze o zo ondergewaardeerde darmen bestaan uit verschillende onderdelen. “In de dunne darm, die zo’n 4 tot 6 meter lang is, gebeurt de vertering van het voedsel en in de dikke darm wordt er vocht onttrokken, worden de laatste voedingsstoffen opgenomen en wordt de stoelgang gevormd. Als de endeldarm wordt uitgerokken, dan voel je dat je naar het toilet moet”, legt gastro-enteroloog, of spijsverteringsspecialiste, Gudrun Cornelis uit in #weetikveel.
Een tweede stel hersenen
Onze darmen worden ook wel een tweede brein genoemd. “Ze hebben een eigen zenuwstelsel en ze regelen zichzelf. Ze werken dus onafhankelijk van onze hersenen maar ze zijn er wel mee verbonden”, zegt Cornelis. “Ze vragen feedback aan de hersenen om de darmactiviteit met ons leven te coördineren. Als je gestrest bent bijvoorbeeld, dan kan het zijn dat je sneller naar toilet moet.”
Naar het toilet moeten lopen bij een stressvolle situatie is niet bepaald handig. “Meestal worden de maag en darm stilgelegd bij stress. Evolutionair gezien was dat handig toen mensen moesten vluchten of vechten. Maar in onze huidige maatschappij is de stress vaak langdurig en brengen de stresshormonen je darmen dan ook langdurig in de war.”
Gelukshormonen
Het omgekeerde is ook van toepassing: je darmen beïnvloeden namelijk hoe jij je voelt. “Meer dan 90% van de hoeveelheid serotonine, het gelukshormoon, wordt aangemaakt in de darmen”, zegt Cornelis. “Daar zorgt het voornamelijk voor het voortstuwen van het voedsel, maar het heeft ook een effect op de hersenen. De darmen maken nog 20 andere hormonen aan, waaronder leptine. Een hormoon dat ervoor zorgt dat je geen honger meer hebt.”
"In je darmen zit twee derde van je immuunsysteem. Het orgaan bevat heel veel vreemd materiaal, waaronder voedsel, en je darmen moeten leren om niet alles aan te vallen. Bij een baby is dat immuunsysteem nog niet gerijpt en weet het nog niet wat er schadelijk is en wat niet." Het is dus belangrijk om je darmen te trainen. “We krijgen tegenwoordig veel te maken met ‘eerstewereldziekten’. Dat zijn ziekten die ontstaan door het té proper zijn, auto-immuunziekten zoals astma, hooikoorts en allergieën bijvoorbeeld", zegt Cornelis.
Stoelgangtransplantaties en onvermijdelijke winderigheid
Geloof het of niet, maar stoelgangtransplantaties gebeuren echt. “Om je gezondheid te manipuleren, kan je de bacteriën in de darmen manipuleren via stoelgangtransplantie. In de tijd van de Egyptenaren aten ze al gedroogde kamelenstoelgang tegen maag -en darmklachten, maar ondertussen is het wetenschappelijk al meer onderbouwd. Vooral bij bepaalde darminfecties heeft het veel zin om andermans stoelgang in te brengen zodat de goede bacteriën van iemand anders de slechte bacteriën kunnen verdrijven”, zegt Cornelis.
En wie denkt aan de darmen, denkt snel aan winderigheid. ‘Winderigheid valt niet te vermijden”, benadrukt Cornelis. “De productie van lucht is heel normaal. Er komen sowieso gassen vrij als eten in je darmen wordt verwerkt. De hoeveelheid en de geur is wel afhankelijk van de bacteriën die je hebt en de voeding die je inneemt. Bier en gisten gaan bijvoorbeeld meer gassen geven en groenten geven meer geur."
Lactose-intoleratie
Ook op vlak van intoleranties is je voeding belangrijk. Lactose-intolerantie is één van de bekendste. Lactose is een suiker dat in het lichaam door het enzym lactase wordt gesplitst in twee delen. Alle zoogdieren hebben dat enzym, maar het verdwijnt vanaf het kind ouder wordt omdat ze dan geen melk meer te drinken krijgen. Wij drinken wel nog melk, dus enkel de Westerse bevolking behoudt dat enzym tot de volwassenheid. Bij 5 tot 10% van Europeanen verdwijnt dat enzym toch en zij kunnen die lactose niet goed verwerken.
Tot slot ontkracht Cornelis graag nog enkele mythes. Ze benadrukt onder andere dat lauw citroensap niet echt helpt om het afval uit je darmen te doen verdwijnen en dat je best niet te vaak een darmspoeling laat doen. “Zo’n spoeling heeft namelijk niet zo veel effect en is bovendien niet gezond voor je darmen.”
