Interne Keuken
De plantenjager uit Leningrad
za 20 nov. - 10:47
Flauwekul natuurlijk, maar Lysenko had een fan: Jozef Stalin. Het landbouwbeleid van de Sovjetunie werd gebaseerd op plantkunde volgens Trofim Lysenko.
Het resultaat was hongersnood. Miljoenen doden, maar Lysenko ontsnapte aan alle kritiek; sterker nog, het was in de Sovjetunie simpelweg verboden kritiek te uiten op het Lysenkoisme. Stalin bleef er tot zijn laatste dag in geloven. Het verbod op kritiek werd pas in 1964 opgeheven.
Uiteraard waren er ook in de Sovjetunie geleerden die wisten dat Lysenko een pseudowetenschapper was en een charlatan. Nikolai Vavilov was een plantkundige die wereldfaam genoot. Hij organiseerde expedities om wilde varianten te verzamelen van voedselgewassen, legde een enorme verzameling zaden en planten aan en kruiste die. Zo verkreeg hij tarwe en appelbomen die het barre Russische klimaat aankunnen. Niet door opvoeding, maar door genetische selectie.
Dat vond Staling bourgeois-wetenschap, contra-revolutionair en klassevijandig. Met zijn Darwiniaanse theorieën saboteerde Vavilov de Sovjetlandbouw, vond Stalin. Zijn internationale contacten waren het bewijs van spionage.
Vavilov werd gearresteerd en ter dood veroordeeld. Als hij niet zo wereldberoemd was geweest, hadden ze hem meteen gefusillieerd. Hij kwijnde weg in de gevangenis en stierf in 1943 aan ondervoeding.
Louise Fresco, zelf landbouwwetenschapper, heeft over Vavilov en Lysenko een historische roman geschreven: De plantenjager uit Leningrad. Zaterdag zit ze aan de Interne Keukentafel.
