Nieuwe Feiten
De waarheid kwetst minder hard dan we denken
do 4 okt. - 10:00
“Eerst stelde men de definitie scherp van wat ‘waarheid’ is, want daar kan je natuurlijk een hele dag over discussiëren” zegt psycholoog Joris Bruyninckx in ‘Nieuwe Feiten’. “De onderzoekers definieerden het als datgene zeggen wat de eigen gedachten en gevoelens, en het eigen geloof onderschrijft. En vanuit die definitie is men vertrokken.”
Vervolgens deed men een aantal experimenten waarbij men mensen drie dagen plichtsbewust de waarheid liet vertellen aan iedereen uit hun sociale omgeving. Een andere groep moest drie dagen liegen of leugentjes om bestwil verkondigen. En wat bleek? “Mensen vonden het ongelooflijk fijn dat de waarheid werd verteld. Ze konden de waarheid wel aan.”
Gênante vragen
Daarna gebeurden nog andere experimenten, waarbij de proefpersonen geconfronteerd werden met goede vrienden of mensen met wie ze intiem waren. Ook hier werden ze in twee groepen ingedeeld: een groep mensen die de waarheid moest spreken en een groep mensen die moest liegen. De proefpersonen moesten vervolgens gênante vragen beantwoorden, maar ook hier bleek de conclusie hetzelfde: “Eigenlijk hebben vrienden liever dat je de waarheid vertelt, ook al is die negatief.” Hetzelfde geldt over negatieve feedback: mensen kunnen dat wel aan.
Toch schrikt Bruyninckx hier wel een beetje van. Maar het gaat dan ook om een Amerikaans onderzoek “en Amerikanen zijn nu eenmaal wat anders dan Vlamingen."
Konijn met pruimen
“Vlamingen liegen meer” vervolgt Bruyninckx. “We vertellen meer leugentjes om bestwil. We verpakken de dingen beter om met iets weg te raken, omdat we wat minder assertief zijn. We hebben een andere cultuur.”
Bruyninckx haalt een sprekend voorbeeld aan: Wat als je bomma van 92 jaar speciaal voor jou konijn met pruimen heeft gemaakt? En wat als er veel te veel zout in zit? Ga je dan zeggen, dat je het niet lekker vindt? “Ik vind dat je altijd in communicatie moet treden met aandacht voor de ander, en met maat voor de ander” zegt hij.
Wat niet wil zeggen dat we altijd maar leugens om bestwil moeten verkopen. De waarheid primeert nog steeds. "Als je het doet met heel veel respect voor de ander, mag je in se altijd de waarheid vertellen" besluit Bruyninckx. Als je het heel druk hebt, kan je daar beter rechtuit over zijn, en ga je je vrienden maar beter niet helpen met verhuizen. Het heeft geen zin om daar dan slechtgezind of uitgeput te staan, vindt hij.
