"Deglobaliseringsproces is al bezig"

Vragen voor econome Caroline Ven, ex-directeur van werkgeversorganisatie Etion, nu met een eigen consultancybedrijf: Facing the Future, en voor Dirk Barrez, hoofdredacteur van de website PALA.be en schrijver van het boek 'Transitie. Onze welvaart van morgen'.

Dirk Barrez ziet in het afspringen van het CETA-akkoord een kans om de rangorde eens om te keren:

Wat is belangrijk? Mens en milieu zijn belangrijk, en in functie daarvan moet je een vrije economische ruimte en ruimte voor eerlijke handel creëren.

Maar het is beter om multilaterale akkoorden af te sluiten dan bilaterale, vindt Caroline Ven, want zo kun je gelijke regels en normen afdwingen. Anders geldt vooral de wet van de sterkste. En democratie betekent niet dat de minderheid zijn wil mag opleggen aan de rest.

De globalisering van onze economie is wel een feit. Maar tegelijk zijn er ook deglobaliseringsprocessen bezig: door de klimaatopwarming vervangen we fossiele brandstoffen, een geglobaliseerde sector bij uitstek, door hernieuwbare energiebronnen, en die zijn per definitie lokaler. Daar moet onze economie, bijvoorbeeld de haven van Antwerpen, zich aan aanpassen, vindt Barrez.

Caroline Ven waarschuwt wel dat we globalisering an sich niet mogen afzweren vanuit een angstreflex of vanuit protectionisme. Want de geglobaliseerde economie heeft wereldwijd voor veel meer welvaart gezorgd. Maar:

We moeten veel efficiënter omgaan met onze energie en grondstoffen: dat is ook vanuit economisch standpunt veel slimmer.

Dat brengt ons bij de circulaire economie: dat gaat van het hergebruiken van grondstoffen (bv metaal van autowrakken omsmelten) tot het veel slimmer gebruiken van spullen (autodelen). We gaan van een economie van bezit naar een economie van beleving en gebruik: en bedrijven zijn daar volop mee bezig. Ook vanuit de samenleving komen er veel initiatieven op gang. Maar het is aan de overheid om een goed kader te scheppen voor dit soort tendenzen, en dat ontbreekt nu soms nog.

Meer weten over deze evoluties? Deze week heeft het Transitiefestival plaats, met lezingen en activiteiten in heel het land.