Nieuwe Feiten
Dialectwoord “wuk” rukt op in West-Vlaanderen en brengt zelfs een heel nieuw woord mee: “etwuk”
za 9 mei - 7:00
Freddie De Vadder, het typetje van komiek Bart Vaneste heeft “wuk” erg in de kijker gezet bij het grote publiek. Hij is de “wukzegger” bij uitstek, maar is hij ook de oorzaak van die opmars? Taalkundige Anne-Sophie Ghyselen zei in het middagprogramma 'Nieuwe feiten' op Radio 1 dat de opmars van “wuk” al veel langer aan de gang was. “We zien dat hoe jonger een West-Vlaming is, hoe groter de kans dat ie een “wukvariant” gebruikt in plaats van het woord “wat” in het standaard Nederlands", legt Ghyselen uit.
Ja wadde
Uit oudere data over dialectgebruik in West-Vlaanderen blijkt dat het gebied waar vroeger “wuk” gebruikt werd, zich beperkte tot de regio Poperinge, Ieper en het Zuid-Oosten van West-Vlaanderen. In de rest van West-Vlaanderen werd in plaats van “wat” meer “wadde” gebruikt en in de regio rond Veurne het woord “winne”. Dat was volgens onderzoekster Ghyselen het oude patroon. “We zien dat die territoria nu aan het verschuiven zijn”, zegt Ghyselen. “Wuk is duidelijk aan een opmars bezig.”
Onderzoekster Ghyselen denkt niet dat het woord de provinciegrens zal oversteken. “Wij hebben het gevoel dat “wuk” ook wordt gebruikt om jezelf te profileren als een West-Vlaming. Daarom lijkt het ons erg onwaarschijnlijk dat Gentenaars of mensen uit Eeklo plots gaan beginnen “wukken”.
Etwuk
Nog opvallend is dat er ook al een afgeleid woord van “wuk” bestaat. “Uit een enquête die we hebben afgenomen bij 10.000 West-Vlamingen bleek dat “wuk” ook een invloed heeft op de zogenoemde onbepaalde voornaamwoorden”, legt Ghyselen uit. “West-Vlamingen gebruiken het woord “etwat” als ze “iets” willen zeggen. Om iets onbepaalds uit te drukken nemen West-Vlamingen dus het vraagwoord (bijvoorbeeld “wat”) en zetten er “et” voor (“etwat”). Opvallend is nu dat we in onze oude data nooit “etwuk” vonden en nu, in onze bevraging komt dat woord enorm veel voor. In een aantal decennia hebben we een enorme verspreiding van de nieuwe vorm “etwuk” in heel West-Vlaanderen.
