“Dit is voor mijn lichaam”: met gedichten ten strijde tegen seksueel geweld

De “Partij voor de Poëzie” brengt sinds een jaar of wat af en toe een gedicht in de openbaarheid, met een maatschappelijk thema en in meerdere talen. De dichters van de PvdP schrijven altijd samen en blijven anoniem. Maar dit keer niet. De Brusselse dichteres Astrid Haerens schreef “Signaal: Stop”, een bittere aanklacht tegen de onveiligheid van vrouwen op straat.

De tekst is sinds gisteren en ook tijdens nachtelijke plakacties opgedoken in verschillende steden - Oostende, Brugge, Gent, Antwerpen, Brussel, Vilvoorde, Hasselt, Luik - op precies die plekken waar vrouwen zich ooit ongemakkelijk hebben gevoeld, of daadwerkelijk zijn belaagd, lastiggevallen, aangerand, verkracht. In steegjes, parken en parkeergarages, in de metro of aan de bushalte. Geenszins een ludieke actie, benadrukken de initiatiefnemers, wel een symbolisch protest.

De Partij voor de Poëzie liep al een tijd met het thema rond. De aanplakactie kwam in een stroomversnelling na de moord op Julie Van Espen, zonder het leed te willen recupereren. Astrid Haerens: “Mijn vriendinnen en ikzelf kregen allemaal al te maken met kleinere en grotere seksuele agressie. Het is hoog tijd dat we de publieke ruimte weer opeisen in plaats van bepaalde plekken te vermijden na onaangename ervaringen.” Het gedicht laat niet veel aan de verbeelding over:

Dit is voor mijn lichaam
dat op 12/11 werd aangeraakt
in de voetgangerslift
hardhandig zonder toestemming
schroeiende lucifers op mijn heupen
groeit wild vlees

Het gedicht leest als een procesverbaal met specifieke plekken en data. “Niet omfloerst, en dat was de bedoeling,” zegt Astrid Haerens. Wakkeren de  de gedichten op al die locaties de angst niet aan? “Nee, door de dingen te benoemen kunnen we de schrik net wegnemen,” vindt Astrid Haerens.

Astrid Haerens staat er nog altijd van versteld dat mannen uit de lucht vallen als ze de dagelijkse verhalen van vrouwen horen. “Alsof we de realiteit anders beleven. Elke keer zijn ze verbaasd als ze horen hoe vrouwen zich moeten beschermen voor ze de straat opgaan.” Beschermen, hoe gaat dat dan wel? Astrid Haerens somt op:  “ ’s Avonds en ’s nachts geen hoofdtelefoon dragen. Altijd iets bij de hand hebben om als “wapen” te gebruiken, bijvoorbeeld een sleutelbos. Opletten welke kleren je draagt. Mannen niet te lang in de ogen kijken. Je niet verdedigen. Je altijd aanpassen.”

Het is niet de bedoeling om zoveel mogelijk stickers te plakken op plekken met een slechte herinnering. “Dit moet gesprekken op gang brengen, het bewustzijn aanscherpen.” Het gaat ook niet uitsluitend over vrouwen, maar over iedereen die zich bedreigd voelt. Ook thuis en op het werk.

Vijf dagen voor de verkiezingen richt de Partij voor de Poëzie zich ook tot de politici. “Seksueel geweld wordt veel te laks bestraft,” vindt Astrid Haerens.

Na de nachtelijke aanplakactie hoopt de Partij voor de Poëzie dat het gedicht “Signaal: Stop” nog verder wordt verspreid, zowel in de openbare ruimte als via het internet. Zegt organisator Lotte Dodion: “We hopen wel dat mensen niet te veel stickers nodig hebben om hun enge plaatsen mee te markeren.”

Bekijk het gesprek in 'KIES19':

Bron: vrtnws.be en 'KIES19'