"Donald Trump en Bart De Wever kijken op dezelfde manier naar de wereld"

Ico Maly schrijft in zijn boek hoe volgens hem vanaf 1968 tot vandaag de 'verrechtsing van de samenleving' tot stand gekomen is. Hij legt uit hoe die zogenaamde verrechtsing mainstream en succesvol geworden is, en wat de strategieën erachter zijn. Maly ziet ook een verband tussen de politici Donald Trump en Bart De Wever. Volgens hem hebben de twee mannen veel met elkaar gemeen, veel meer dan je op het eerste zicht zou denken. "Trump en De Wever lijken unieke fenomenen die niets met elkaar te maken hebben maar dat klopt niet", beweert Maly in "Interne Keuken". Beide politici zouden deel uitmaken van een wereldwijde politieke golf die Maly ‘Nieuw Rechts’ noemt.

Denkspoor

"Trump is een Amerikaans nationalist die voor de Amerikaanse natie moet opkomen. De Wever is een Vlaams-nationalist die voor de Vlaamse staat moet opkomen. Maar eigenlijk kijken Trump en De Wever op dezelfde manier naar de wereld", beweert cultuurwetenschapper Ico Maly. "Het soort nationalisme dat Trump in de markt zet, is een etno-cultureel nationalisme, namelijk: de gedachte dat Amerika een aantal normen en waarden deelt. Alsook de gedachte dat migratie enkel kan als mensen zich integreren in de natie. Het is op dat vlak dat Trump en De Wever op exact hetzelfde denkspoor zitten." 

Democratie en natie

Volgens Maly zegt De Wever letterlijk dat de democratie verbonden is met de natie en dat je enkel deel wordt van de democratie wanneer je deel bent van de natie. "De gelijkheid stopt met andere woorden aan de grens." 

Maar N-VA pleit toch voor een inclusief nationalisme? "Ja", zegt Maly, "het idee is dat als je een Vlaming onder de Vlamingen wil worden, je je moet integreren en dezelfde waarden en normen moet uitdragen". Kan je tegen dat idee zijn? "Nee, op één iets na", zegt Maly. "We leven vandaag in een samenleving met 180 nationaliteiten waarin migratie een heel normaal gegeven wordt. Dat betekent dat we de facto leven in een samenleving waarin mensen verschillende rechten hebben. Vanuit een verlichtingsstandpunt is dat een fundamenteel probleem."

Beleid en realiteit

Mensen hebben hier op het grondgebied geen gelijke rechten. Dat is een effect van het beleid dat niet klopt met de realiteit waarin we leven

Maly haalt zichzelf aan als voorbeeld: "Ik ben een Belg, ik woon in België maar werk in Nederland. Mijn loon, belastingen en pensioenopbouw worden dus in Nederland geregeld. Ik heb geen stemrecht in Nederland en kan dus niet stemmen op de mensen die bepalen hoelang ik zal moeten werken. Dat illustreert de complexiteit van de wereld waarin we vandaag leven. Het nationalisme heeft een antwoord op die complexiteit maar dat antwoord produceert onvermijdelijk ongelijkheid." 

Normen en waarden

Wat normen en waarden precies zijn, is volgens Maly moeilijk te definiëren. "Ook al delen we hetzelfde grondgebied en gaan we met z'n allen naar het katholiek onderwijs, toch hebben mensen veel verschillende normen en waarden. We leven in een geglobaliseerde wereld. De hipsters in Parijs, Istanbul of Amsterdam delen veel meer met elkaar dan wat een conservatieve en een linkse man met elkaar delen. Het idee dat we weten wat onze normen en waarden zijn, is fictie."  

Lees ook