Duitse socialisten, groenen en liberalen bereiken regeerakkoord: ambitieuzer klimaatplan en "nieuwe start" in migratie

De sociaaldemocratische SPD kwam als grootste partij uit de parlementsverkiezingen van september, voor de CDU/CSU, die onder leiding van Armin Laschet een zware nederlaag leed.

Aangezien de SPD en de CDU geen zin meer hadden om hun zogeheten Grote Coalitie voort te zetten, waren drie partijen nodig om een regering te vormen. Zowel de SPD als de CDU keek daarvoor in de richting van de Groenen en de liberale FDP. Die twee partijen beslisten uiteindelijk om met de SPD onderhandelingen op te starten.

De SPD, de Groenen en de FDP hebben nu een akkoord gesloten, dat later nog moet worden goedgekeurd door de leden van de drie partijen. De tekst kreeg de titel "Durf vooruitgang te boeken. Alliantie voor vrijheid, gerechtigheid en duurzaamheid".

Het akkoord in een notendop

De drie partijen willen onder meer een ambitieus klimaatbeleid voeren en een "nieuwe start" in het migratiebeleid. Wat het klimaat betreft, moet tegen 2030 80 procent van de Duitse energievoorziening uit hernieuwbare stroom bestaan. Daarbij wordt heel fel ingezet op zonne- en windenergie.

Tegelijkertijd zullen de zwaar vervuilende bruinkoolcentrales 8 jaar vroeger sluiten dan voorzien, in 2030 in plaats van 2038. Het elektriciteitsverbruik in Duitsland zal in elk geval enorm toenemen, want het is de bedoeling om het gebruik van fossiele brandstoffen in voertuigen drastisch af te bouwen.

De nieuwe coalitie zal er ook bij de Europese Unie op aandringen om een CO2-taks in te voeren, zo niet zal ze een nationale taks invoeren van 60 euro per ton CO2.

De "nieuwe start" in het migratiebeleid uit zich onder meer in een versnelde asielprocedure, zowel voor wie kan blijven als wie moet vertrekken. De drie partijen willen illegale migratie een halt toe roepen en legale migratie verhogen. Er komt een systeem om op een legale manier naar Duitsland te komen en de procedure om de Duitse nationaliteit te krijgen, wordt vereenvoudigd.

Voorts komt er ook een door de SPD beloofde verhoging van het minimumloon naar 12 euro per uur en dat al in het eerste regeringsjaar. Nieuwe belastingen (bijvoorbeeld op vermogen) komen er niet, ook geen verhogingen van bestaande belastingen. Vanaf 2023 moet de schuld weer afgebouwd worden, onder de limiet die de grondwet oplegt, ondanks stevige investeringen in het klimaatbeleid.

De nieuwe coalitie wil 400.000 woningen per jaar bij bouwen en cannabis legaliseren. De leeftijd om voor het eerst te gaan stemmen zakt voor nationale en Europese verkiezingen naar 16 jaar. Aan de pensioenleeftijd verandert niets.

Wat het buitenlandse beleid betreft, wil de nieuwe coalitie de werking van de Europese Raad (een van de belangrijkste instellingen van de Europese Unie) hervormen zodat die meer verenigd en effectiever kan optreden. Ze wil ook een betere samenwerking tussen verschillende Europese legers en pleit voor een "soeverein Europa". Het partnerschap met Frankrijk en de VS blijft voor de nieuwe coalitie de peiler van het buitenlandse beleid.

Superministerie voor Groenen

Over de nieuwe ministers is nog niets bekend. Duidelijk is wel dat Olaf Scholz van de SPD de nieuwe bondskanselier wordt. Hij wordt de eerste sociaaldemocratische bondskanselier sinds Gerhard Schröder (1998-2005).

Ook bekend is dat er een "superministerie" komt voor Economie, Klimaat en Energie. Een Groene minister zal dat leiden. Ook Buitenlandse Zaken gaat naar de Groenen. Volgens Duitse media zou de SPD naast de post van bondskanselier nog 6 ministeries krijgen, de Groenen 5 en de FDP 4. Onder meer Volksgezondheid en Werk gaan naar de SPD. De FDP krijgt Financiën, Mobiliteit, Onderwijs en Justitie.

Opvallend is dat de drie partijen het naar verluidt maar niet eens raakten over wie volksgezondheid zou krijgen. De coronapandemie is zonder twijfel dé crisis van het moment. De drie partijen leken daar gewrongen te zitten, gisteren wilde geen enkele van de drie partijen het ministerie van volksgezondheid. Uiteindelijk gaat het naar de sociaaldemocraten.

De toekomstige bondskanselier Scholz liet tijdens de persconferentie over het bereikte akkoord alvast verstaan dat vaccinatie verplicht zou moeten zijn voor bepaalde groepen.

Grijpt Merkel naast record?

De nieuwe regering zal wellicht in de week van 6 december de eed afleggen. En dan komt er een einde aan 16 jaar bondskanselierschap van Angela Merkel (CDU). Als die timing behouden blijft, zou dat betekenen dat Merkel net naast het record van langst regerende bondskanselier grijpt. Dat staat nu op naam van haar partijgenoot Helmut Kohl, die Duitsland bestuurde van 1982 tot 1998. Net als Kohl was Merkel 16 jaar aan de macht, maar wellicht zal ze een tiental dagen te kort komen om hem van de troon te stoten.

Beluister het gesprek met Jeroen Reygaert in 'De Wereld Vandaag' via Radio 1 Select. 

Bron: vrtnws.be en 'De Wereld Vandaag'