Een 'etentje' is geen klein eten

We bestellen geen 'pint' maar een 'pintje', en we geven geen 'feest' maar een 'feestje'. We drinken geen 'kop' koffie maar een 'kopje' koffie. We maken 'uitstapjes', maken opmerkingen over het lekker 'weertje' en maken een 'praatje' onder het genot van 'wijntjes'.

"In principe betekent de uitgang -tje dat iets klein is. Dat is vaak gemakkelijk te volgen voor cursisten. Maar in werkelijkheid is verkleinen slechts een fractie van een bontgekleurde stoet aan functies die de uitgang -tje kan hebben," zegt Irene de Pous. “Grammaticaal is het niet zo’n belangrijk hoofdstuk om te leren, maar het is een belangijk onderdeel van de Nederlandse taal."

In geen andere taal worden verkleinwoorden zo vaak gebruikt. Er zijn zelfs talen waar het verkleinwoord niet bestaat.

Want wat kan het verkleinwoord eigenlijk allemaal doen, behalve iets klein maken?

• Het kan woorden opleuken, denk maar aan een 'grapje', 'uitstapje' of 'bloemetje'
• Het kan woorden minder aantrekkelijk maken, zoals 'madammeke', 'blondje' of 'studentje'
• Het kan valse bescheidenheid tonen, een 'optrekje' is zelden klein en een 'spaarcentje' heeft veel nullen
• Het kan het woord een heel andere betekenis geven. Zo is een 'slippertje' niet hetzelfde als een 'slipper' en is een 'oortje' een dop die je in je oren steekt
• 'Tje' kan ook woorden verzelfzelfstandigen: je hebt op vrijdagavond ergens een 'etentje' of je hebt een 'enkeltje' geboekt naar Parijs.

We betreden het domein van nuances, subtiele connotaties, mensenkennis en volstrekte willekeur. "Voor een buitenlander is dat bijna onmogelijk om te leren," legt de Pous uit, "Ze moeten gewoon goed luisteren hoe Vlamingen en Nederlanders het woord gebruiken en het zo oppikken." 

Lees er alles over in het nieuwste nummer van Onze Taal