Een orkaan 'wegbombarderen' met een kernbom: knettergek idee of slim gezien?

Trump heeft het bericht op Axios inmiddels zelf ontkend op Twitter en gelabeld als fake news. Hoe het ook zij, de geest was uit de fles en het bericht werd al gauw trending op sociale media. Maar hoe realistisch is zoiets, en wat is het potentiële gevaar?

(lees verder onder de tweet)

Het idee op zich is overigens niet nieuw. Al in de jaren 50 was er sprake van, onder de Amerikaanse president Dwight Eisenhower.

En hoewel wetenschappers het geen goed idee vinden, komt het om de zoveel tijd terug. Specialisten van de NOAA (National Oceanic and Atmospheric Administration, een Amerikaanse organisatie die zich onder meer buigt over het weer, het klimaat en natuurfenomenen) hebben er daarom zelfs een speciale pagina aan gewijd, en ook National Geographic schreef er een bijdrage over kort na Trumps verkiezing in 2016.

Dat het nu weer opduikt, is misschien wel geen toeval: we staan voor de piek van het orkaanseizoen in de Verenigde Staten, nu de temperatuur van het zeewater in de Atlantische Oceaan in september zijn piek bereikt.

Specialisten van de NOAA zijn vrij duidelijk over het idee dat in het Engels "nuking hurricanes" heet, het met kernbommen uitschakelen van orkanen en tropische stormen: "Los van het feit dat de storm misschien niet eens kan aangetast worden, is er ook het probleem van de radioactieve deeltjes die vrijkomen en door winden tot ver kunnen worden meegevoerd, wat tot grote milieuproblemen kan leiden. We hoeven u niet te vertellen dat dit geen goed idee is." Wetenschappers blijven zitten met verschillende vragen, die we hieronder opsplitsen in vijf delen.

Hoeveel energie is er nodig?

Eerst en vooral is er het technische aspect: hoeveel energie is er nodig om een orkaan klein te krijgen, en is een kernbom wel krachtig genoeg? Daar bestaat discussie over, en het hangt uiteraard ook af van de fase waarin een storm of orkaan is aanbeland. Maar volgens de NOAA heeft een volwassen orkaan een warmtevrijgave die gelijkstaat aan een kernbom van 10 megaton die elke 20 minuten zou ontploffen. Gigantisch dus.

Waar zou dat precies moeten gebeuren?

Daarnaast is er een tweede probleem: de kernbom moet op de juiste plaats worden gedropt. NOAA zegt daarover: "Het blijft een enorme uitdaging om zelfs maar de helft van de energie te concentreren op een plekje in de oceaan ergens ver weg."

Wat met de luchtdruk?

En er is meer: het gaat om een ingewikkeld proces over de luchtdruk. "Om een orkaan van categorie 5 naar eentje van categorie 2 te brengen, zou je een halve ton lucht voor elke vierkante meter moeten toevoegen in het oog van de storm, voor een orkaan met een oog van 20 kilometer is dat is dat een half miljard ton." NOAA voegt eraan toe: "Het wordt moeilijk om dat praktisch klaar te krijgen."

Wat met de gevolgen qua straling?

Nathal Severijns van het Instituut voor Kern- en Stralingsfysica aan de KU Leuven,  geeft in 'De Wereld Vandaag' uitleg bij het nucleaire onderdeel, en ook hij veegt de denkpiste resoluut van tafel: "Eerst en vooral is er de radioactiviteit die door de winden tot ver kan worden gedragen, en door de regen kan neervallen. Omdat de kernbom op grote hoogte zou moeten worden uitgegooid (er is sprake van 10, 15 of 20 kilometer), kan de verspreiding tot ver gaan."

Er ontstaat ook een probleem door de elektromagnetische puls, waardoor alle elektrische apparaten in de wijde omgeving worden uitgeschakeld, en tot slot komen er heel wat geladen deeltjes vrij die satellieten onherstelbaar kunnen beschadigen. "Het idee is al eens door militairen bestudeerd. Het probleem bij de satellieten is dat ook je eigen exemplaren getroffen kunnen worden, en dat wil je uiteraard niet." Het is ook voor hem dus geen optie, "echt niet". 

Waarom een beginnende storm niet in de kiem smoren?

Blijft de vraag waarom we niet eenvoudigweg een storm zouden kunnen "aanvallen" wanneer hij zich ontwikkelt? In het geval van de tropische stormen die de Amerika's kunnen treffen (we spreken dus niet over de even verwoestende stormen in Azië), ontwikkelt een storm zich aan de westkust van Afrika, waarna hij door de wind westwaarts wordt gedreven, om daar het Caraïbisch gebied, Zuid-Amerika en/of de VS te bereiken.

NOAA noemt deze optie "niet zo veelbelovend", want "er ontkiemen elk jaar ongeveer 80 mogelijke stormen in het Atlantische bassin, maar slechts vijf ervan worden uiteindelijk orkanen. Je kan nooit op voorhand zeggen welke zich echt zullen ontwikkelen."

Weerman Bram Verbruggen waarschuwt ook voor een ander mogelijk gevaar: menselijk ingrijpen in het weer kan zo zijn gevolgen hebben: "Er bestaat zoiets als het butterfly effect. Als de natuur verstoord wordt, kan dat elders effect hebben, mogelijk op een heel andere plaats. Want alles hangt aan elkaar in onze wereld. Denk bijvoorbeeld aan het CO2-probleem: ook gebieden die niets uitstoten, lijden onder de klimaatopwarming."

Menselijk ingrijpen op het weer kan natuurlijk ook op kleinere schaal dan een orkaan proberen klein te krijgen: zo proberen boeren zware onweders kapot te schieten met hagelkanonnen, en lopen er onderzoeken om in droge streken artificiële buien te laten losbarsten.

Op de Olympische Spelen in Peking, in 2008, slaagde de organisatie erin om alles droog te houden op de openingsceremonie, door tientallen raketten af te vuren met zilverjodide-kristallen. Daar waar het de vorige dagen zwaar regende in Peking, bleef het op de openingsceremonie, aan het niet-overdekte Vogelneststadion, droog.

Beluister het gesprek met Nathal Severijns (Instituut voor kern en stralingsfysica, KU Leuven) in 'De Wereld Vandaag':

Bron: vrtnws.be en 'De Wereld Vandaag'