Een tijdelijke regering met 'bijzondere machten'? "Een surrealistische situatie"

De huidige federale minderheidsregering in lopende zaken met MR, Open VLD, CD&V en met MR-politica Sophie Wilmès als premier maakt een doorstart als tijdelijke minderheidsregering. Die zal 3 tot 6 maanden kunnen werken met de parlementaire steun van 7 andere partijen: N-VA, PS, SP.A, Groen, Ecolo, CDH en DéFI.

Het grootste verschil met de voorbije maanden is dat deze regering niet meer in lopende zaken is. Deze regering zal de eed afleggen en het vertrouwen vragen - en normaal gezien ook krijgen - van de Kamer. In dat opzicht kan je dus spreken van een "volwaardige" regering.

Die heeft technisch gezien een minderheid in het parlement, omdat deze regering-Wilmès nog steeds enkel bevolkt wordt door MR-, Open VLD- en CD&V-ministers. Maar de afspraak is dat N-VA, PS, SP.A, Groen, Ecolo, CDH en DéFI de minderheidsregering gedoogsteun zullen geven.

Wat niet "volwaardig" zal zijn, is het regeerakkoord. Wilmès en co krijgen een beperkte opdracht: de coronacrisis en de gevolgen ervan aanpakken en beheren. De regering zal "bijzondere machten" vragen en krijgen van het parlement om dat te kunnen doen.

"Bijzondere machten", wat betekent dat?

Wel, het parlement kan de regering extra macht geven met een "bijzondere machtenwet", legt hoogleraar Jan Velaers (Universiteit Antwerpen) uit. Die moet met een meerderheid worden goedgekeurd in het parlement. Daarna kan de regering beslissingen nemen los van het parlement en zo sneller knopen doorhakken. In dit geval bijvoorbeeld om economische en andere maatregelen te nemen in deze coronacrisis.

De reden is ook gewoon pragmatisch, in deze coronatijden, zegt koninklijk onderhandelaar Patrick Dewael in 'De Ochtend'. "Ik zie moeilijk in hoe je het parlement weken en maanden kunt laten vergaderen in deze omstandigheden."

"Surrealistische situatie"

Patricia Popelier, professor grondwettelijk recht aan de universiteit van Antwerpen, spreekt in 'De Ochtend' over een "surrealistische" situatie. "Je kunt geen meerderheidsregering vormen waarmee je gewoon beleid kunt voeren, dus je hebt een minderheidsregering in lopende zaken die voortdurend naar het parlement moet omdat er geen vertrouwen is. En diezelfde minderheidsregering ga je nu bijzondere machten geven? Dat wil zeggen dat ze veel méér kan doen dan een gewone regering."

Ze kunnen beleid voeren dat nog jaren zeer zwaar op onze begroting kan wegen en de economie en volksgezondheid ingrijpend kan regelen

Heel de grondwettelijke orde wordt omgekeerd bij een bijzondere machtenwet, waarschuwt ze. "Ze kunnen beleid voeren dat nog jaren zeer zwaar op onze begroting kan wegen en de economie en volksgezondheid ingrijpend kan regelen. Maar, en dat is een beetje typisch Belgisch, het is grondwettig."

Popelier pleit daarom voor voorzichtigheid in het opstellen van die wet. "Ik zou toch aanbevelen om die wet niet halsoverkop te stemmen. Dat je eerst duidelijk maakt hoe je toezicht zal houden."

Bron: vrtnws.be en 'De Ochtend'

Lees ook: