Eerste Amerikaanse anti-nazifilm teruggevonden in Brussels filmarchief

Een legendarische, verloren gewaande Amerikaanse anti-Nazifilm is opgedoken in het Koninklijk Belgisch filmarchief.

Het gaat om Hitler's Reign of Terror, een documentaire film uit 1934 waarmee Cornelius Vanderbilt jr, een kleinzoon van de vermaarde Amerikaanse scheeps- en spoormagnaat, wilde aantonen dat nazi-Duitsland een bedreiging was voor de wereldvrede.

Vanderbilt was in 1933 zonder vast plan, maar met twee camera's naar Europa getrokken. Dank zij het familievermogen en de internationale renomée van het geslacht Vanderbilt, slaagde hij erin om roemruchte figuren als Stalin en Mussolini te interviewen.

Hij kon zelfs Hitler enkele vragen stellen in de coulissen van het Berlijnse SportPalast, vlak voor diens overwinningsspeech. De prangende vraag "And what about the Jews, Your Excellency?" werd weggewimpeld met "My people are waiting for me!"

Vanderbilt maakte ook opnames van fakkeltochten, boekverbrandingen, nazi-geweld tegen Joden en dies meer. Hij sprak met tegenstanders van het nazi-regime en interviewde politieke leiders als  de Oostenrijkse kanselier Dollfuss, keizer Wilhelm II en Louis-Ferdinand van Pruisen.

Later werden die interviews nagespeeld in het Engels (zie plaatje), en gemonteerd met opnames uit Duitsland en Oostenrijk. Hitler's Reign of Terror eindigde met toespraken van  Amerikaanse congressleden die waarschuwden voor de gevaren van het naziregime.

Om een lang verhaal kort te maken: na een aanvankelijke succesvolle release op Broadway,een vernietigende kritiek in de New York Times en Duitse diplomatieke druk, werd de film afgekeurd door de censuurcommissie. Om vervolgens bijna 80 jaar als lost film te verdwijnen in de coulissen van de filmgeschiedenis. En weer op te duiken in het Koninklijk Belgisch filmarchief Cinematek.