Ga naar hoofdinhoud

Luister Live

Programma's

Select

Podcasts

Alles begint bij luisteren

Radio 1 Sessies

album van de week

classic album van de week

ontbreekwoordenboek

Nieuwe Feiten

Eindelijk onderzocht: waarom bakt iets in het midden van een pan zo vaak aan?

vr 5 feb. - 10:18

Waarom blijft je eten altijd plakken aan het midden van je pan? Het is een probleem waar elke keukenprins of -prinses wel eens mee te maken krijgt. Onderzoekers aan de Czech Academy of Sciences hebben nu eindelijk gevonden hoe dat komt. Dirk Van Dyck, emeritus professor fysica van de UAntwerpen, legt uit dat gevorderde fysica nodig was om het schijnbaar simpele probleem te beschrijven.
Eindeiljk onderzocht: waarom bakt iets in het midden van een pan zo vaak aan?

“Er ligt een laagje olie op de bodem van de pan die je eigenlijk moet beschouwen als een soort vlies, vergelijkbaar met het vlies van een ballon. Als je in het midden van zo’n vlies een gaatje prikt, wordt dat gaatje groter. Hoe groot het gat in de olie wordt, heeft te maken met de temperatuur, met de dikte van de olielaag en met de viscositeit van de olie.

“Als de oppervlaktespanning van een vloeistof heel groot is, wil dat zeggen dat de moleculen in de vloeistof mekaar erg aantrekken. Daardoor blijft de vloeistof bij elkaar. Dat zie je bijvoorbeeld wanneer je een druppel kwik op een oppervlak legt. Die druppel blijft dan erg bol staan door de hoge oppervlaktespanning.”

Oppervlaktespanning

“Wanneer er een gaatje ontstaat in de olielaag van je pan, is de oppervlaktespanning in de rest van de olie groter. De rest van de olie tracht dus zo klein mogelijk te worden waardoor het olievlies het gat open trekt. Op die plek is dus geen olie meer en komt het voedsel rechtstreeks in aanraking met de pan, waardoor het kan verbranden.” Dat is zelfs het geval in een pan met antiaanbaklaag.

Hoe er juist gaatjes ontstaan in de olie, leggen de onderzoekers niet uit. Professor Van Dyck heeft het over een kookproces. “In elke vloeistof die je opwarmt, ontstaan wel bubbeltjes. In het midden van de pan gaan die bubbeltjes het snelst groeien omdat de pan daar het heetst is.”

Maar waarom is het midden van de pan het warmst? “Een pan is gemaakt van metaal en geleidt dus enorm goed warmte. De zijkanten van een pan zijn altijd kouder omdat de warmte daar uitstraalt. Er is dus altijd een temperatuurverschil tussen het midden van de pan en de buitenkant.”

Meer olie, meer roeren

De onderzoekers doen ook een aantal aanbevelingen om ervoor te zorgen dat je eten niet blijft plakken aan je pan. “Om te vermijden dat er snel bubbels ontstaan die te groot worden, moet je een dikkere laag olie gebruiken, je pan niet te snel verwarmen, de bodem van je pan volledig bedekken met olie, een pan gebruiken met een dikke bodem en regelmatig roeren. Dat zijn geen verrassende tips, maar het is nu wel natuurkundig bewezen dat ze werken”, besluit professor Van Dyck.

Lees ook:

Lees ook:

Blijf op de hoogte

Ontdek de beste podcasttips, beluister het meest recente nieuws en doe mee aan exclusieve acties.

Volg ons op
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

Jobs

Privacy

Gebruiksvoorwaarden

Heb je een vraag?

Contact

Wedstrijdreglement

Logo UitInVlaanderenLogo Cim Internet