"Etienne Vermeersch versloeg de dood met ratio"

Etienne Vermeersch is dood. Dat is hij al een week, maar wij kwamen er pas gisteren achter. Zo bewijst hij zelfs postuum dat hij ons altijd te slim af was. Was ik een grotere opportunist, dan gebruikte ik deze zendtijd voor een eerbetoon aan de professor. Ik vertelde dan een leuke anekdote die de man typeerde. Maar ik heb niet zo’n anekdote en ook geen zin om er een te verzinnen. Ik kende Vermeersch zoals u, andere gewone stervelingen, hem kende: Als passant in allerhande praat- en duidingsprogramma’s. Ik kan niet over hem meepraten, laat staan dat ik met hem mee kon praten. Wanneer ik iemand zoveel wijsheid hoor verspreiden en elke discussie, waar gevoel normaal de boventoon zou voeren, hoor beslechten met rationele argumenten, dan ken ik mijn plek. Die is ruim boven Joke Schauvliege, maar toch ver onder Etienne Vermeersch.

Mijn vader ging een paar jaar geleden ook een keertje dood. Hij was duidelijk tegen ons over wat er achteraf mocht gebeuren. Bloemen noch kransen. Het enige dat hij ons toestond was een paar korte speeches in een cafe, nadat zijn kist was verplaatst naar de betere verbrandingsoven. Ook voor die toespraken was er een draaiboek. Eerst zou mijn zusje wat zeggen, zodat al het emotionele gedoe achter de rug was. Want, zo redeneerde mijn vader, om nu na 72 jaar leven alsnog over gevoelens te gaan praten, dat zou een beetje mosterd na de maaltijd zijn. Of boter na de koffietafel. Na mijn zusje was het aan mij om de sfeer wat luchtiger te maken. Want jij bent toch gewend om grappen te maken voor een publiek, zei de oude man, om zo postuum nog een ultieme rotgrap uit te halen met me. En dus heb ik op de herdenkingsbijeenkomst van mijn eigen vader geopend met een letterlijk zieke grap: ‘Beste vader, je was een man van zoveel talenten, wat jammer dat je net dood moest gaan aan datgene waar je het allerbest in was: het hebben van kanker.’

Dat laatste was grappig omdat het waar was. Mijn vader had in de tien jaar daarvoor zoveel tumoren verzameld dat die onder eigen aliassen waren beginnen reageren onder artikels op HLN.be. Maar toch gaf mijn vader niet op. Vreemd hoe dat zelfs bij een extreem rationele man als hijzelf werkte. Hoe meer hij wist dat het einde nabij was, hoe harder hij zich vastklampte aan strohalmen, die niet eens meer verankerd waren. Alle logica verviel en overlevingsdrang nam over. Dat is blijkbaar hoe het werkt bij gewone stervelingen. Niet bij Etienne Vermeersch, zo las ik. Die dronk een glas wijn, lachtte nog een keer met wie hij achterliet, en besloot dat het genoeg was. En zo versloeg het genie zelfs de dood met ratio.