Europese Commissie scherp voor praalwagen met Joodse karikaturen

Met een praalwagen in het thema van een "sabbatjaar" wou de Aalsterse carnavalsgroep naar eigen zeggen in de verf zetten dat ze momenteel wat krap bij kas zitten. Maar de manier waarop Joden werden afgebeeld, schoot bij twee grote Joodse federaties in het verkeerde keelgat.

Het Forum der Joodse Organisaties (FJO) en het Coördinatiecomité van de Joodse Organisaties van België (CCOJB) zagen duidelijke gelijkenissen met het vooroorlogse antisemitisme.

"De karikaturen zoals die van Der Sturmer van Joden met een kromme neus en koffers geld zijn typerend voor het nazisme van 1939. In een democratisch land als België heeft dit geen plaats in 2019, carnaval of niet", zo klonk het in een persbericht.

Beide organisaties dienden een klacht in bij Unia, het Interfederaal Gelijkekansencentrum. 

"Vanzelfsprekend ondenkbaar"

De woordvoerder van de Europese Commissie trad die kritiek en verontwaardiging bij tijdens de middagbriefing voor de pers. "Het zou vanzelfsprekend moeten zijn dat een parade van dergelijke voorstellingen in de straten van Europa absoluut ondenkbaar is, 74 jaar na de Shoah", zei Margaritis Schinas. "Het komt de nationale overheid toe om de maatregelen te nemen die zich opdringen op basis van de beschikbare wetgeving."

De praalwagen verscheen in de Aalsterse carnavalsstoet, net in een periode waarin er in Frankrijk en België gewag werd gemaakt van een stijgend aantal antisemitische incidenten. "Wij Europeanen kunnen ons niet de luxe veroorloven om hier lichtvaardig over te gaan", zei Schinas nog. "En de Commissie zal dat in elk geval nooit doen. Want we genieten het triestige privilege dat we hebben ervaren hoe die film eindigt. Dat zagen we tijdens de vorige eeuw, en we willen geen herhaling daarvan."

Burgemeester Aalst: "Ik heb begrip voor wonden uit de geschiedenis"

“Ik heb begrip omdat men respect moet hebben voor de geschiedenis en de wonden uit de geschiedenis”, reageert de burgemeester van Aalst, Christophe D'haese (N-VA). “Maar ik wil ook een aantal zaken relativeren en in de juiste context plaatsen.”

Volgens D'haese is Aalst carnaval het volksfeest van de humor en horen ze niet graag waar ze wel en niet mee mogen lachen. "Alles wordt zonder enige uitzondering op de korrel genomen. Het politieke leven, het maatschappelijke leven en ook het religieuze leven ontsnapt de dans niet, dat is al jaren zo”, gaat de burgemeester verder.

Wie gaat de grens bepalen met wat wij nog mogen lachen en met wat niet

D'Haese vertelt dat hij op voorhand op de hoogte is van de thema’s en de visualisatie, maar dat de wagen zelf een verrassing blijft. “Dat is de essentie van carnaval”, klinkt het. Het is geen evidente discussie want “wie gaat de grens bepalen met wat wij nog mogen lachen en met wat niet”, vraagt “Dhaese zich af. 

Ook het standpunt van de Europese Commissie wil hij relativeren. “Men kan een stad of een land afmeten aan het respecteren van rechten en vrijheden.  Maar ook aan de hand van toleranties.” Hij vindt dat de commissie moet rekening houden met het "gebrek aan intentionaliteit”.

"Hier worden prachtige dingen getoond en zaken op een goede manier gerelativeerd, het zet niet aan tot antisemitisme, integendeel”, verdedigt D'haese verder. “De Aalstenaar is iemand met het hart op de juiste plaats.”

Beluister hieronder het gesprek met Christoph D'Haese in 'De Wereld Vandaag':

Peeters: "Waakzaamheidscel tegen antisemitisme komt samen"

Ook ontslagnemend vicepremier Kris Peeters (CD&V) heeft gereageerd op de commotie rond de praalwagen. “Op 12 maart komt de waakzaamheidscel tegen antisemitisme opnieuw samen na zes jaar pauze”, zegt Peeters.

“In deze cel brengen we vertegenwoordigers van de Joodse gemeenschap, de regering en andere betrokken actoren samen in de strijd tegen het antisemitisme. Als de joodse organisaties dat nodig achten, kan het incident van Aalst carnaval ook daar besproken worden”, gaat Peeters verder.

“Ik spreek me nog niet uit over de feiten. Er is klacht ingediend bij Unia en we moeten het onderzoek afwachten. Het lijkt mij alleszins een goede zaak als de joodse organisaties en de betrokken carnavalisten met elkaar in gesprek zouden gaan.”

Praten

Ook het interfederaal gelijkekansencentrum Unia en minister van Justitie Koen Geens (CD&V) reageren. "Carnaval zoals in Aalst draait helemaal om bijtende spot, zelfspot, satire als manieren van maatschappijkritiek", zegt Unia. "Daarbij worden stereotypes, clichés, uitvergrotingen en generaliseringen niet geschuwd."

Unia nodigt de verschillende partijen daarom uit rond de tafel. "Een persoonlijke ontmoeting creëert wederzijds begrip en dat is bijzonder waardevol", klinkt het bij het Gelijkekansencentrum.

"We moeten feest kunnen vieren in alle respect voor elkaar", voegt Geens daaraan toe. "Samen bliezen collega Peeters en ik de waakcel Antisemitisme nieuw leven in. In deze cel kunnen de verschillende diensten en de joodse gemeenschap in nauw contact staan met elkaar. Ik hoop dat de Aalsterse carnavalgroep en de joodse organisaties onder een vorm van bemiddeling met elkaar contact kunnen hebben."

"Ik vind het heel belangrijk om met elkaar te praten. Daarnaast bestaan er in ons land wetten om antisemitisme en haatmisdrijven te vervolgen indien daar sprake van is. Op 1 maart hebben de parketten met hun referentiemagistraten nog hun jaarlijkse algemene vergadering gehouden in de Dossinkazerne om de aanpak daarvan te bespreken."

Bron: vrtnws.be en 'De Wereld Vandaag'