Nieuwe Feiten
'Eveline', die drie BV's oplichtte, kocht haar profiel misschien voor 15 dollar
ma 28 sep. - 1:15
"Je kan zulke valse profielen perfect kopen," vertelt Catherine Van de Heyning. Ze is als advocate en professor aan de universiteit van Antwerpen gespecialiseerd in cybercriminaliteit. Op het dark web vind je massa's aan pakketjes met beelden en software om mensen mee in de val te lokken. En die zijn te koop voor een prikje. "De meesten bedragen 15 dollar. Voor meer gesofisticeerde pakketten betaal je meer. In sommige pakketten zitten zelfs taalprogramma's zodat je ook in andere landen mensen kan oplichten. Het is dus echt een business die door velen wordt gebruikt."
Een nepprofiel maken is niet moeilijk
Voor 15 dollar krijg je dus een volledig nepprofiel op sociale media. Inclusief beeldmateriaal. En dat moet natuurlijk ergens vandaan komen. De beelden van de aantrekkelijke man of vrouw in dat profiel zijn vaak gestolen. Soms gaat het om beelden van slachtoffers van sexting. Hun naaktbeelden zijn in verkeerde handen terechtgekomen en worden gebruikt om die mensen af te persen. Tegelijkertijd worden die beelden doorverkocht om nieuwe slachtoffers te maken. Maar soms wordt ook openbare informatie gebruikt. "Veel influencers posten op hun Instagram redelijk sexy foto's. Criminelen gebruiken die foto's om een nepprofiel te maken," zegt Van de Heyning. Zo een nepprofiel maken, is ook niet moeilijk. "In een studie waarin werd gekeken naar een bepaalde datingsite bleek een op drie profielen nep te zijn. Soms waren dat mensen die hun ware identiteit niet bekend wilden maken, maar vaak ging het om echte nepprofielen."
Het wordt dus steeds makkelijker om mensen zo online op te lichten. Vroeger was het dark web iets waar alleen criminele experten vertoefden, maar vandaag kan bijna iedereen er zijn weg vinden. Technische kennis is niet meer nodig. Je hebt alleen de juiste browser nodig. En ook het aanmaken en gebruiken van zulke nepprofielen is niet moeilijk. Maar gelukkig zijn er een paar dingen die je kan doen. "Je kan via Google op afbeeldingen zoeken. Als je zo iemands profielfoto opzoekt, en je vindt die foto ergens anders terug, weet je dat je in de luren wordt gelegd. En via bepaalde apps kan je nagaan of jouw foto's ergens anders worden gebruikt."
Vroeger was het dark web iets waar alleen criminele experten vertoefden, maar vandaag kan bijna iedereen er zijn weg vinden.
Maar omdat het zo makkelijk is om profielen aan te maken en het zo moeilijk is om alle data te onderzoeken, zullen we waarschijnlijk nooit weten wie Eveline is. "Als mensen worden afgesperst en er geld wordt overgeschreven, kunnen we de weg van het geld volgen om de dader te identificeren. Maar als de dader gesofisticeerd te werk gaat, wordt dat wel heel moeilijk," concludeert Catherine Van de Heyning.