Is Frankrijk vanaf vandaag een ander land? - Steven Decraene

Steven Decraene is journalist buitenland bij VRT Nieuws en heeft de afgelopen maanden de Franse verkiezingen gevolgd.

Frankrijk beleeft misschien geen revolutie zoals in 1789, maar de politieke evoluties van 2017 zullen in elk geval alle geschiedenisboeken halen. De jongste president ooit, een regering waar evenveel vrouwen minister zijn als mannen, extreme partijen zoals Front National of La France Insoumise die hun momentum wat verliezen: op een paar maanden tijd onderging de Franse politiek een ongelooflijke gedaanteverwisseling.

Niemand had dit scenario kunnen voorspellen. En na de eerste ronde van de parlementsverkiezingen kreeg Emmanuel Macron bijna een aura van onoverwinnelijkheid. Dat is wat de wereld half juni onthoudt van een turbulent verkiezingsjaar bij onze zuiderburen.

Fillon qui?

En toch zag het er begin dit jaar allemaal niet zo spannend uit. Na een desastreus presidentschap van François Hollande leek de rechtse partij Les Républicains met François Fillon (foto links) de geknipte kandidaat te hebben om in mei eerst de presidentsverkiezingen en later in juni de parlementsverkiezingen te winnen. Mediaberichten over nepjobs voor vrouw en kinderen, een exuberante “train de vie” en weinig aangepast sociaal gedrag boorden deze kandidaat alle electorale kansen door de neus.

Tour de FranceIls ont tous des casseroles

On n’a pas gagné

Nog geen anderhalve maand geleden leek vooral Marine Le Pen van het Front National munt te kunnen slaan uit het opgekropte ongenoegen van de Franse kiezers. Met bijna elf miljoen stemmen in de tweede ronde van de presidentsverkiezingen verwachte iedereen dat extreemrechts goed zou scoren bij de parlementsverkiezingen, maar het FN haalde tijdens de eerste ronde op 11 juni zelfs 500.000 stemmen minder dan bij de vorige parlementsverkiezingen van vijf jaar geleden.

Door interne twisten en een algemeen gevoel van defaitisme haalt de partij van Le Pen straks wellicht maar een handvol parlementszetels binnen.

La France Insoumise

Fierté

Na vijf weken officieel aan de macht te zijn, heeft Emmanuel Macron veel van zijn landgenoten opnieuw trots gemaakt. Fransen genieten dat hun natie internationaal opnieuw meetelt, dat is toch de tenminste de indruk die hun president wil geven.

Op de NAVO-top in Brussel, de G7-ontmoeting in Taormina, de ontmoeting met de Russische president Vladimir Poetin in Versailles, of met zijn videoboodschap in het Engels om de planeet te redden. Macron gaf iedereen het nakijken. “Tu as vu notre président, hein?,” vroeg een Parijzenaar me vorige week, “il a écrasé ce mec Trump, consolé cette dame d’Angleterre Theresa. Il a fait tout." Het was een pure smeekbede om de daden van hun “superieure” president te erkennen.

Vreemd genoeg voel je die trots bij de Fransen alleen maar af en toe naar de oppervlakte komen. Op zich blijven ze, zoals het vroegere TF1-anker Christine Ockrent me toevertrouwde”, het “meest pessimistische” volk van Europa. Daarin zijn ze niet veranderd. “On verra dans six mois, Monsieur,” zuchtte een Marseillais vorige week, "in het begin zijn alle presidenten fantastisch. Deze kan een grote worden als hij Frankrijk echt kan veranderen. Minder regels, meer initiatief.”

Macronisé?

Is heel Frankrijk nu in de ban van Macron? Ja en nee. Op minder dan een jaar tijd groeide de 39-jarige ex-zakenbankier uit tot het bekendste gezicht van Frankrijk, maar als we de totale bevolking van Frankrijk nemen, heeft nog geen 11% echt voor hem of zijn partij gestemd.

Geen absolute meerderheid in deze cijfers dus.

In het algemeen kan je toch zeggen dat Emmanuel Macron nog altijd geniet van een “état de grâce”, en dat voel je ook bij deze parlementsverkiezingen. Frankrijk is nog verre van veranderd, maar voorlopig proberen veel Fransen positief te zijn. “La France sera toujours la France”, glimlachte een restauranthouder me toe, "na deze verkiezingen denken we vooral aan "vacances, soleil et plage", en in september zien we wel weer. Als er niks meer gebeurt tussenin, kunnen we misschien wel eens spreken van een kalme zomer.”