"Gaan we de toekomst eindelijk mee vormgeven?"
wo 30 jan. - 1:31
Smartphones en tablets, smart watches, domotica, slimme thermostaten, intelligente rijhulpsystemen in auto’s… Het is nog maar het topje van de technologische ijsberg. Ook in bedrijven is de digitale transformatie erg voelbaar. De herstructurering en dreigende ontslagronde die Proximus recent aankondigde, zijn er een schoolvoorbeeld van. Ook de undercoverreportage over Bol.com die een Nederlandse journalist onlangs publiceerde, maakt veel duidelijk. Het zijn de klanten – ieder van ons dus – die een steeds snellere online dienstverlening verwachten en die de technologische vooruitgang stuwen. Bedrijven moeten mee met die technologische (r)evoluties, maar ze hebben het moeilijk om de mensen te vinden die de digitale transformatie mee vormgeven en tot een succes maken. En dat heeft vooral te maken met een gebrek aan technologische kennis bij jong en oud.
Als het zo doorgaat, zullen bedrijven niet anders kunnen dan ons land te verlaten. Zij zullen in het buitenland op zoek moeten naar gekwalificeerde mensen. Vandaag al laten veel ondernemingen programmeerwerk uitvoeren in India, Marokko of zelfs Madagaskar.
We moeten de uitdaging aangaan, er een competitief voordeel van maken. Nu. Het onderwijs heeft daar een cruciale rol in te spelen. Het heeft de vereiste infrastructuur, maar het ontbreekt hen vooral aan kennis. Kwalijk kan je hen dat niet nemen. Leerkrachten zijn ook maar mensen, zoals jij en ik, en daarom niet per se technologisch vaardiger dan de gemiddelde persoon.
Ik zie drie dingen waar we snel mee aan de slag kunnen. Eerst en vooral moet het schoolcurriculum aangepast worden. Technologische vaardigheden zijn basisvaardigheden, even belangrijk als talen of wiskunde. Daarom moet programmeren dringend een basisonderdeel van de schoolopleiding worden, evenwaardig aan Nederlands, Frans of Engels. Waarom leren we kinderen niet al in de kleuterklas spelenderwijs te programmeren? Ook programmeren is immers een soort van taal en kinderen leren nu eenmaal makkelijker talen dan volwassenen. Het zal hen én de maatschappij enorm veel voordeel opleveren.
Ten tweede moeten we onze leerkrachten helpen om hun technologische vaardigheden aan te scherpen, bijvoorbeeld door hen te laten bijstaan door mensen uit het bedrijfsleven. We kunnen hen in de eerste plaats als gastdocent inzetten. Maar gezien het almaar groeiende lerarentekort, kunnen we hen, met behoud van hun anciënniteit, ook stimuleren om voltijds de overstap naar het onderwijs te maken.
En als we kinderen leren coderen, waarom doen we dan niet hetzelfde voor leerkrachten? Zoals het Chinese spreekwoord zegt: “Geef een man een vis en hij heeft eten voor één dag, leer een man vissen en hij heeft eten voor heel zijn leven.” Als we één kind leren coderen is dat prima, maar als we één leerkracht leren coderen, heeft dat een veelvoud aan effect.
Maar onze kinderen helpen bijbenen, is niet genoeg. We moeten tegelijk middelen vrijmaken om ook de actieve bevolking, mensen zoals jij en ik, technologisch onderlegd te maken. Onderwijs heb je van kleuters tot volwassenen. We kunnen een nationaal programma opzetten om mensen op te leiden, met specifieke bijscholingscursussen.
Ik weet wel, mensen houden niet van verandering. Maar wat is het alternatief? We kunnen doen of er niks aan de hand is en verdergaan zoals we bezig waren. Maar sowieso stuwen we als consument de technologische verandering zelf vooruit. En de markt past zich onherroepelijk aan. Ze stemt zich altijd af op vraag en aanbod, en dat heeft gevolgen voor onze werkomgeving, of we dat nu leuk vinden of niet.
De hamvraag is: willen we de toekomst ondergaan, of haar mee vormgeven? Er is maar één juist antwoord.
