Gemeenten, scholen, bedrijven en woonzorgcentra krijgen geen compensatie voor stijgende energieprijzen

Gisteren kondigde de federale regering maatregelen aan om de stijgende energieprijzen te drukken. Zo verlaagt de btw op elektriciteit van 21 naar 6 procent en krijgt elk gezin ook een verwarmingscheque van 100 euro. Ondertussen blijkt dat de maatregelen enkel gelden voor residentiële contracten, dus voor gezinnen die een huishoudelijk contract hebben afgesloten. Bedrijven, gemeenten, scholen, woonzorgcentra en andere afnemers met een professioneel contract hebben er geen recht op.

De gemeenten hebben sowieso al een vrij stevige energiefactuur. "Dat gaat heel breed", zegt Wim Dries (CD&V), burgemeester van Genk en voorzitter van de Vereniging voor Vlaamse Steden en Gemeenten. "Het gaat over heel wat infrastructuur, zoals zwembaden, culturele centra, de eigen administratieve gebouwen, maar ook de openbare verlichting."

"Als ik kijk in Genk dan is die factuur over de stad, het OCMW en het autonoom gemeentebedrijf in een normaal jaar al snel rond de 2 miljoen euro. Volgens onze raming gaat die stijgen naar 4 miljoen euro. Dus dat is eigenlijk maal 2. Dat voel je wel."

In Genk zijn we nog niet van plan om dit door te rekenen aan de inwoners, maar we moeten wel onze meerjarenplannen bijsturen. Dat doet pijn.

De gemeenten verwachten ook dat de OCMW's door de stijgende energieprijzen meer mensen over de vloer zullen krijgen die in de problemen komen met hun budget. "Dat zal zorgen voor bijkomende uitgaves in de OCMW's om deze mensen te helpen. De federale overheid voorziet daar op Belgisch niveau 16 miljoen euro extra voor, maar de vraag is of dat genoeg zal zijn."

Naast de stijgende energieprijzen, weegt ook de inflatie op de gemeenten. Doordat de spilindex al enkele keren overschreden is, moeten de gemeenten hogere lonen uitbetalen. Daar staan op termijn ook wel inkomsten tegenover, want de personenbelasting en de onroerende voorheffing stijgen mee.

Bedrijven

Ook bedrijven krijgen geen steunmaatregelen om de energiekosten te drukken. Werkgeversorganisatie Unizo betreurt dat ondernemers uit de boot vallen, maar is wel opgelucht dat hun eis werd gevolgd om ondernemingen niet te laten meebetalen mocht er achteraf een compenserende accijnsverhoging komen.

"Ondernemers die laagspanning gebruiken, zoals KMO's en zelfstandigen, hebben uiteraard hetzelfde probleem als de consument met die hoge energiefactuur. Op dit moment gebeurt er voor hen niets. Zij moeten niet meer betalen, maar ook niet minder en laat ons wel wezen, het probleem is even groot." Bedrijven kunnen wel de btw op energie recupereren.

Scholen

Ook scholen maken zich zorgen omdat zij niet kunnen profiteren van de maatregelen die de regering heeft getroffen om energieprijzen te drukken. Lieven Verkest, coördinerend directeur van de scholengemeenschap Driespan in de regio Wingene, Ruiselede en Zwevezele in West-Vlaanderen bereidt zich er nu al op voor dat de energiekosten fors hoger zullen zijn dan anders.

Hij wijst erop dat door de coronacrisis de ramen vaker open moeten dan anders en dat er meer gestookt moet worden om de klaslokalen nog een beetje warm te houden. Dat in combinatie met de hoge prijzen doet hem vrezen dat de begroting van zijn scholen helemaal uit balans zal zijn.

De energiefactuur wordt betaald van de werktoelagen. Van dat budget moet de school heel wat vaste kosten betalen, zoals personeelskost, onderhoud van het gebouw en energieverbruik. Wat overblijft kan dan geïnvesteerd worden in extra pedagogisch materiaal.

"Als wij te diep in de buidel gaan moeten tasten voor gas en elektriciteit, zullen wij tekort komen in andere budgetten die we nodig hebben om de school te kunnen organiseren. Het eerste waar dan op bespaard wordt, is op het pedagogische materiaal, wat eigenlijk onze kerntaak is", zegt Verkest.

Hij roept de minister van Onderwijs op om de werktoelages van de scholen tijdelijk te verhogen. "Zodat het verlies van de extra energiekost kan gecompenseerd worden", zegt hij. "Wij hebben echt geen overschotten in die werkingstoelagen, zeker niet in het basisonderwijs."

Woonzorgcentra

Gisteren werd al duidelijk dat de bewoners van woonzorgcentra geen recht hebben op de maatregelen om de hoge energiefactuur de compenseren. Het Vlaams Onafhankelijk Zorgnetwerk (VLOZO) vreest dat de woonzorgcentra hun hoge energiekosten gaan doorrekenen aan de bewoners.

"De 165.000 Belgen die in een woonzorgcentrum of serviceflat wonen, blijven in de kou staan", zegt Johan Staes, gedelegeerd bestuurder van VLOZO. "De bewoners van woonzorgcentra hebben geen recht op de energiecheque van 100 euro, omdat er voor het hele woonzorgcentrum maar één elektriciteitsaansluiting is, terwijl er wel veel verschillende mensen wonen."

Woonzorgcentra kunnen ook niet genieten van de btw-verlaging op elektriciteit, omdat die enkel geldt voor gezinnen en niet voor bedrijven. "Maar in tegenstelling tot een bedrijf kan een woonzorgcentrum de btw ook niet recupereren", zegt Staes.

Luister naar het gesprek met Wim Dries, voorzitter van Vereniging van Vlaamse Steden & Gemeenten

Bron: vrtnws.be en De ochtend