Ga naar hoofdinhoud

Luister Live

Programma's

Select

Podcasts

Alles begint bij luisteren

Radio 1 Sessies

album van de week

classic album van de week

ontbreekwoordenboek

De Wereld Vandaag

Geen oorlogsverklaring, annexatie of dreiging met kernwapens: waarom bleef toespraak van Poetin zo "braaf"?

ma 9 mei - 6:30

De toespraak van de Russische president Vladimir Poetin naar aanleiding van Overwinningsdag is anders uitgedraaid dan verwacht. Weken is gespeculeerd over 9 mei als de dag waarop hij extra olie op het vuur zou gooien, maar hij herhaalde enkel waarom zijn land Oekraïne binnenviel en daarbij viel de naam van het buurland niet één keer. Enkele verklaringen.
Poetin

De voorbije weken is er veel over gezegd en geschreven, vandaag was het zover: 9 mei ofwel Overwinningsdag, de dag waarop Rusland de overgave van nazi-Duitsland in 1945 herdenkt. Het is één van de belangrijkste feestdagen van het land en wordt traditioneel gevierd met militaire parades en een toespraak van de Russische president.

Naar die toespraak keek het Westen met ingehouden adem en dichtgeknepen billen. Er werd gevreesd dat Poetin het moment zou aangrijpen om de oorlog met Oekraïne officieel te verklaren, een algemene mobilisatie aan te kondigen of een deel van Oekraïne te annexeren. De monden vielen dan ook open toen niets van dat alles vandaag werkelijkheid werd. (Lees meer over de speech op vrtnws.be)

Vandaag geen andere optie

"Het Kremlin had de voorbije dagen al gezegd dat zo'n aankondiging er niet zou komen", weet Ruslandkenner Jan Balliauw. "Het was vandaag natuurlijk ook een beetje een heilige dag voor de Russen. Hij (president Poetin, red.) wou die bijzondere dag niet verstoren door nieuwe aankondigingen te doen."

En dus koos Poetin voor een speech die opvallend milder was dan de toespraken die hij in het verleden gaf. "Je zou kunnen stellen dat deze toespraak een anticlimax is en dat het lijkt alsof Poetin zijn knopen telt en beseft dat er aan zijn kant niet meer te escaleren valt", duidt Laurien Crump, hoofddocent Internationale Betrekkingen aan de universiteit van Utrecht.

Het lijkt alsof Poetin zijn knopen telt en beseft dat er aan zijn kant niet meer te escaleren valt.

— Laurien Crump, hoofddocent Internationale Betrekkingen

"Ik denk dat dit niet zozeer zijn geprefereerde strategie is, maar dat hij eigenlijk niet veel anders meer kan", gaat ze verder. "De precisiewapens aan Russische kant zijn bijna op, zelfs in de Donbas (in het oosten van Oekraïne, red.) lopen de Russen vast. Ik denk dat hij van de nood een deugd probeert te maken door zich iets minder oorlogszuchtig op te stellen en meer richting de-escalatie te gaan."

Door een algemene mobilisatie aan te kondigen, schiet Poetin bovendien in eigen voet. "Als Poetin dat zou hebben gedaan, zou hij resoluut hebben gebroken met het verhaal dat de Russen nu al maanden voorgeschoteld krijgen, namelijk dat alles volgens plan verloopt", legt correspondent Geert Groot Koerkamp uit. "Een algemene mobilisatie zou een erkenning zijn dat de dingen niet gaan zoals gezegd of verwacht."

Niets te vieren

Dat niet alles verloopt zoals Poetin zou willen, werd in het Westen al vrij vroeg in het conflict duidelijk. Eigenlijk heeft Rusland zelfs helemaal niets te vieren vandaag, aldus Balliauw. "Het enige offensief dat op dit moment succesvol is, is dat van de Oekraïense militairen ten noorden van Charkov." 

Het was dus onmogelijk om een overwinning te claimen vandaag en het tij snel keren wordt moeilijk. "Rusland heeft zware verliezen geleden, zowel in manschappen als materieel. Het vraagt tijd om dat aan te vullen, als Rusland het al kán aanvullen. Zelfs al mocht er een mobilisatie komen, dan moeten de dienstplichtigen eerst opgeleid worden. Die opleiding alleen al vraagt weken, zo niet maanden."

Lees verder onder de foto

© AFP

© AFP

Doel nog niet bereikt

Toch is het eindpunt van de oorlog in Oekraïne nog niet in zicht. "Rusland heeft zijn doelen immers nog niet bereikt", legt Balliauw uit. "Het is nog altijd niet echt duidelijk wat precies het doel is, maar zelfs als je het minimale doel neemt - namelijk de volledige Donbas veroveren en een landbrug naar de Krim - dan is Rusland nog niet zover."

"Wat duidelijk uit de speech naar voren kwam, is dat hij (Poetin, red.) het niet meer over heel Oekraïne heeft", merkt Crump op. "Het is niet zo dat hij in deze toespraak, zoals hij eerder wel heeft gedaan, het bestaansrecht van heel Oekraïne heeft ontkend."

"Ik denk dat het einddoel van Rusland toch echt is dat Oekraïne nooit lid zal worden van de NAVO. En daarnaast dat de Krim echt officieel Russisch grondgebied wordt en de Donbas ook als autonoom wordt erkend. Dat is het scenario wat er al lag voor Rusland Oekraïne binnenviel en dat probeert Poetin nu te bewerkstelligen om toch nog met iets uit deze oorlog te komen."

Bron: vrtnws.be en 'De Wereld Vandaag'

Luister ook

Lees ook:

Blijf op de hoogte

Ontdek de beste podcasttips, beluister het meest recente nieuws en doe mee aan exclusieve acties.

Volg ons op
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

Jobs

Privacy

Gebruiksvoorwaarden

Heb je een vraag?

Contact

Wedstrijdreglement

Logo UitInVlaanderenLogo Cim Internet