De Wereld van Sofie
Geen papieren kranten meer in Kosovo: het einde van een tijdperk
wo 5 mei - 3:56
“Voor mij is het niet zo'n verrassing”, vertelde communicatiespecialist en journalist Stefan van Dijk in 'De Wereld van Sofie'. Van Dijk woont en werkt al bijna tien jaar in Kosovo. “De krantencultuur is hier nu eenmaal anders”, gaat hij verder. “Ik zag de kranten hier wel liggen in de kiosken, maar ik vroeg me altijd af wie die kocht. Als je kijkt naar de oudste en de bekendste krant van het land, die verkocht op hoogdagen misschien tienduizend papieren exemplaren, dan weet je dat er hier heel weinig kranten vekocht werden.”
"Kranten zijn hier een luxeproduct"
Volgens van Dijk zijn er drie belangrijke oorzaken voor het verdwijnen van de papieren krant. in Kosovo Ten eerste ligt de gemiddelde leeftijd in Kosovo heel laag, amper 30 jaar. “Dat is heel jong. En net zoals in België zullen jonge mensen minder snel een krant kopen. En je moet er ook echt voor naar de kiosk, want ze worden niet thuis bezorgd. Daarnaast ligt het internetgebruik hier ook aanzienlijk hoger dan in de naburige landen. In Kosovo is het al meer gebruikelijk om online te lezen. Tot slot moeten veel mensen hier rondkomen met enkele honderden euro’s per maand, het gemiddelde inkomen ligt op vier- tot vijfhonderd euro per maand. De krant is hier dus eigenlijk een beetje een luxeproduct.”
“Een tv-interview met een politicus kan hier wel een uur duren.”
Van Dijk vreest dat de kwaliteit van het nieuws hierdoor achteruit zal gaan. “Ik ben bang dat journalisten lezers nog meer gaan moeten lokken met sensationele titels, met clickbait. ” Zo heeft van Dijk tijdens de Kosovaarse verkiezingen het digitale nieuws gemonitord, waaruit hij kon besluiten dat er online een hele hoop onzin staat. “Er is wel betrouwbaar online nieuws van digitale kwailiteitskranten, maar die artikels zijn sinds kort betalend. Dat is hier een nieuw fenomeen, en er is maar een kleine minderheid die daar geld voor overheeft. De meeste mensen lezen toch net liever de populairdere kranten met zoetsappig nieuws, en dan vindt fake news gemakkelijker ingang.” Naast de kranten zijn er ook wel nieuwsprogramma's op de televisie. “Waar een interview met een politicus in België of in Nederland een kwartier duurt, kan dat hier wel tot een uur duren. Iedereen krijgt dus voldoende tijd om zijn of haar zegje te doen. Maar daar zitten ook veel meningen bij, het gaat natuurlijk niet per se om feiten.”
Of dit een voorbode is ? “Het zou me niet verbazen”
Zelf durft van Dijk niet zeggen of dit een voorbode is voor wat de rest van Europa te wachten staat. Wat betreft de Balkanlanden zou het hem wel niet verbazen moesten de papieren kranten verdwijnen. “Kranten zijn hier nu eenmaal duur, en over het algemeen hebben mensen hier weinig geld te besteden.” Toch hoopt van Dijk dat de papieren krant ook in West-Europa nog een tijd blijft bestaan en dat de kwaliteit niet minder wordt.
Beluister het gesprek met Stefan Van Dijk in 'De Wereld van Sofie' via Radio 1 Select
