Geen PCR-test meer na hoogrisicocontact, quarantaine valt weg voor (recent) gevaccineerden

Door de hoge besmettelijkheid van de omikronvariant van het coronavirus stijgen de coronabesmettingen razendsnel. Dat zet niet alleen druk op de testcentra, maar de quarantaines die daarmee gepaard gaan, dreigen ook een grote impact te hebben op de economie. Het aantal werknemers dat noodgedwongen in quarantaine zit, wordt steeds groter.

Werkgeversorganisaties waren daarom vragende partij voor soepelere quarantaine- en testregels. Wetenschappers waren dan weer terughoudender: virologen Marc Van Ranst en Steven Van Gucht wezen erop dat het puur wetenschappelijk “geen goed idee” zou zijn om de regels te versoepelen.

De ministers van Volksgezondheid van ons land hakten de knoop door tijdens een interministeriële conferentie (IMC):

Wat hebben de ministers van Volksgezondheid beslist?

• Wie gevaccineerd is en binnen de laatste vijf maanden een prik heeft gekregen (tweede vaccin of booster), moet na een hoogrisicocontact geen PCR-test meer afleggen en moet ook niet meer in quarantaine.
• Gevaccineerden die geen vaccin of booster kregen in de laatste vijf maanden moeten na een hoogrisicocontact nog steeds in quarantaine. Ze mogen vanaf dag 4 uit quarantaine, indien ze tot en met dag 7 dagelijkse negatieve zelftesten kunnen voorleggen.
• Wie niet gevaccineerd is, moet na een hoogrisicocontact ook in quarantaine, maar mag die pas vanaf dag 7 verlaten. Zij moeten vanaf dan tot dag 10 dagelijkse negatieve zelftesten kunnen voorleggen.
• Wie besmet is met het coronavirus moet nog steeds in isolatie. De isolatieperiode wordt wel verkort, van 10 dagen naar 7 dagen. Wie dan geen klachten meer heeft, mag uit isolatie.
• De nieuwe regels gaan in op 10 januari.

Vlaams minister voor Welzijn Wouter Beke (CD&V) benadrukt in "De wereld vandaag" op Radio 1 wel dat deze nieuwe regels gepaard moeten gaan met extra voorzorgsmaatregelen. "We vragen aan mensen die een hoogrisicocontact hebben gehad om maximaal te telewerken, bij voorkeur een FFP2-mondmasker te dragen, afstand te houden en zeker geen contact te hebben met kwetsbare groepen", aldus Beke.

Door deze nieuwe regels valt het gebruik van PCR-tests bij hoogrisicocontacten volledig weg. Ook om uit quarantaine of isolatie te gaan, hoeft geen PCR-test meer afgelegd te worden. PCR-tests zullen enkel nog dienen om besmettingen vast te stellen.

"We willen focussen op de prioriteit en dat is mensen die ziek zijn testen", aldus federaal minister voor Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit). "We kiezen ervoor om vanaf volgende maandag - wanneer we waarschijnlijk heel veel besmettingen zullen hebben - de PCR-testcapaciteit volledig te gebruiken voor mensen die coronasymptomen hebben."

De zelftest wordt in het nieuwe testbeleid dus ontzettend belangrijk en Vandenbroucke rekent daarvoor op het feit dat mensen de regels kennen en begrijpen. "We hebben gezien dat mensen tijdens de feestdagen de weg naar de zelftest gevonden hebben: die werden op grote schaal gebruikt en het komt erop aan om dat te blijven doen. Als je uit quarantaine wil, zal je elke dag een negatieve zelftest moeten afleggen, niet alleen om jezelf te beschermen, maar ook om je geliefden te beschermen."

Gemengde reacties

Danny Van Assche, gedelegeerd bestuurder van ondernemersorganisatie Unizo reageert opgelucht op de nieuwe quarantainemaatregelen: "We vreesden dat de toename van de besmettingen en bijhorende hoogrisicocontacten en quarantaines voor enorme uitval zouden zorgen bij het personeel. In bedrijven waar telewerken niet mogelijk is, was dat een groot economisch probleem geweest," aldus Van Assche. Hij is er van overtuigd dat deze maatregelen ervoor zorgen dat mensen snel, maar toch veilig terug aan het werk kunnen na een hoogrisicocontact.

Viroloog Marc Van Ranst is minder enthousiast over de nieuwe quarantaine- en testregels. "De nieuwe regels zijn wel bijzonder soepel, zeker voor wie gevaccineerd is. We weten dat, zeker met omikron, ook mensen die recent gevaccineerd zijn het virus nog kunnen krijgen en overdragen. Vanuit epidemiologisch standpunt is dit dus eigenlijk geen wijze beslissing. De politici nemen hier een risico, maar ik ben er zeker van dat ze dat ook beseffen."

Het nieuwe beleid focust meer op zelftests en minder op pcr-tests. Een goede evolutie, vindt Margot Cloet van koepelorganisatie Zorgnet-Icuro: "Op het eerste zicht lijkt me dit een goede beslissing, maar of het voldoende zal zijn, zal de tijd uitwijzen. Er wordt meer verantwoordelijkheid gelegd bij de burgers en ik denk dat dat een goede manier van werken is."

Het soepelere beleid wakkert natuurlijk ook de vrees aan dat het virus zich sneller zal verspreiden en dat de druk op ziekenhuizen opnieuw zou vergroten. "Daar zijn wij altijd bang voor", aldus Cloet, "maar wij vrezen ook dat wij geen personeel meer gaan hebben in de ziekenhuizen als de quarantainemaatregelen niet versoepelen. Als je weet dat systemen gaan crashen, heeft het geen zin om ze te proberen overeind te houden om dan achteraf vast te stellen dat het niet werkt."

Bij huisartsenvereniging Domus Medica klinkt hetzelfde verhaal: "Als we kijken wat deze beslissing betekent voor de huisartsen, zijn we toch blij dat de PCR-testen na hoogrisicocontacten wegvallen", aldus ondervoorzitter van Domus Medica, Siegfried Van Eygen. "Aan de andere kant vrezen we dat de zéér soepele quarantainemaatregelen de druk op de huisartsen en de gezondheidszorg zullen doen toenemen."

De soepelere quarantaineregels gaan ook gepaard met extra voorzichtigheidsmaatregelen, zo wordt bijvoorbeeld aangeraden om na een hoogrisicocontact een FFP2-masker te dragen. "Wij hadden liever gezien dat dat een verplichting was", zegt Van Eygen. "Het is toch gebleken dat de FFP2-maskers beter beschermen tegen besmetting en overdracht dan de gewone chirurgische maskers."

Andere landen

Het nieuwe quarantainebeleid moet er ook voor zorgen dat de druk op de economie afneemt. België volgt daarmee het voorbeeld van andere landen die de afgelopen dagen hun quarantaineregels al hadden aangepast. In de Verenigde Staten bijvoorbeeld moet je nog slechts 5 dagen in isolatie na een coronabesmetting, de andere 5 moet je een mondmasker dragen. Als je je boosterprik gekregen hebt en daarna een hoogrisicocontact hebt, hoef je zelfs helemaal niet meer in quarantaine. Griekenland volgt dat scenario.

Ook Frankrijk snoeide drastisch in de quarantaineregels. Daar moet je niet langer in quarantaine als je een hoogrisicocontact hebt gehad, op voorwaarde dat je volledig gevaccineerd bent. Als je besmet bent, mag je op dag 5 terug naar buiten als de test intussen negatief is.

Als je positief test in het Verenigd Koninkrijk wordt de isolatieperiode ingekort van 10 naar 7 dagen, als je op de laatste twee dagen een negatieve test hebt. Ook Spanje en Ierland volgen dat. Je moet in het Verenigd Koninkrijk ook niet langer in quarantaine bij een hoogrisicocontact en ook in Italië hoeft dat niet, als je gevaccineerd bent.

Beluister het volledige gesprek met Vlaams minister voor Welzijn Wouter Beke in "De wereld vandaag"

Bron: vrtnws.be en De wereld vandaag