Geschiedenis van België in 100 kaarten: "Achter elk van die kaarten zit een historisch verhaal"

De selectie van de honderd kaarten in het boek "De geschiedenis van België in 100 oude kaarten" was het moeilijkste werk voor de samenstellers. "De voorbije 2.000 jaar zijn er heel veel interessante dingen gebeurd. We hebben een aantal grote namen uit de cartografie en belangrijke gebeurtenissen geselecteerd die we sowieso in het boek wilden hebben. Daarnaast zijn we op zoek gegaan naar een aantal bijzondere kaarten", legt historicus Bram Van Nieuwenhuyze uit in 'De Wereld Vandaag'.

De vier samenstellers van het boek focusten niet alleen op het koninkrijk België. "We hebben niet alleen kaarten van het grondgebied dat vandaag België heet geselecteerd, er staan ook kaarten in waar bewoners van het grondgebied België bij betrokken zijn geweest. Dat gaat onder meer over een stukje China, een stukje Antarctica, een kaart van de hele wereld van Mercator en een kaart van de maan."

De eerste kaart in het boek is een kaart uit de 16e eeuw van de cartograaf Abraham Ortelius (1527-1598). Die kaart laat het grondgebied België in de Romeinse tijd zien.

Het zoeken van de weg met een kaart is een gebruik dat pas in de 19e eeuw en zelfs later met het massatoerisme gemeengoed is geworden

Volgens Van Nieuwenhuyze is elke kaart op zich uniek. "Als het handgetekende kaarten zijn, zijn ze sowieso uniek. Als het gedrukte kaarten zijn zoals die van Ortelius, dan zijn die in oplage gedrukt. Die zijn allemaal op een andere manier ingekleurd en zo zijn zo ook allemaal uniek."

Een opvallende kaart in het boek is een uniek exemplaar van de "Carte de la navigation de la Belgique" van ingenieur en inspecteur van bruggen en wegen Jean-Baptiste Vifquin. Het gaat om een kaart van de scheepvaart in België.

"Het was moeilijk om er een kaart uit te pikken, maar deze is speciaal. De kaart is verschenen bij een boek dat Vifquin heeft geschreven en oogt sober en technisch, een beetje aan de saaie kant. Maar het exemplaar dat we hebben opgenomen is heel bijzonder en uniek omdat de kaart rode handgeschreven aantekeningen heeft van de minister van Openbare Werken Jean-Baptiste Nothomb."

Nothomb is een hele belangrijke man uit de vaderlandse geschiedenis. "Op deze kaart heeft Nothomb aangeduid waar hij overal in het land is geweest.  Dat gaat over plaatsen uit zijn jeugd, maar ook van zijn studententijd en later was hij betrokken bij de Belgische revolutie, is hij minister van Openbare werken en later ook eerste minister geweest."

De kaart vertelt met andere woorden zowel het verhaal van het begin van ons land als het persoonlijke verhaal van Nothomb. "Daarnaast is het een kaart waarmee zowel Vifquin en Nothomb wilden laten zien dat België voorbestemd is om het verkeersknooppunt van Europa te worden. Dat is het grote verhaal, maar daarachter zit ook het persoonlijke verhaal. Daarom vind ik het zo interessant", besluit Van Nieuwenhuyze.

Beluister het gesprek met Bram Van Nieuwenhuyze in 'De Wereld Vandaag' via Radio 1 Select. 

Bron: vrtnws.be en 'De Ochtend'.