Had Charlie Hebdo 100 jaar geleden een Azerbeidzjaanse voorloper?

U vindt satire die religieus fanatisme hekelt een typisch westers hedendaags fenomeen? Om niet te zeggen dat Charlie Hebdo een uitvloeisel is van wat de Franse Revolutie een goeie 200 jaar geleden op gang bracht? Of - vooruit - typisch Frans?

Détrompez-vous! Begin vorige eeuw bestond er al een satirisch blad waarin de progressieve intelligentia libertijnse, laïcistische humor en maatschappijkritiek bedreef. En daarin verscheen al eens een spotprent over gelovigen die slaafs de moellah naar Mekka volgen (zie plaatje). Of een Mohammedcartoon (waarin het gelaat van de profeet niet werd getoond). En jawel, dat meerdere keren te maken kreeg met aanslagen en invallen door de politie.

Dat tijdschrift heette Molla Nasreddin, naar een islamitische volksfiguur waarover een hele moppencultuur bestaat. Het verscheen van 1906 tot 1931, werd uitgegeven in Azerbeidzjan en vond aftrek 'in de hele moslimwereld, van Marokko tot Iran'.

Ter herinnering: Azerbeidzjan ligt in de Kaukasus, op de grens van Oost-Europa en West-Azië. Het land grenst aan Iran, Armenië, Georgië en Rusland.

Zou het toeval zijn dat Azerbeidzjan in 1918 als eerste moslimnatie vrouwen gelijke politieke rechten verleende als mannen? (In ons land kregen vrouwen pas drie jaar later het recht om zich politiek kandidaat te stellen, het 'actief' stemrecht voor vrouwen dateert van 1948)

Zou dit soort blad vandaag nog kunnen in de voormalige Sovjetrepubliek?