De Wereld Vandaag
Hebben Leonardo Da Vinci en Kate Moss hun succes te danken aan een oogafwijking?
ma 22 okt. - 9:59
Neurowetenschappers van de City University of London zijn ervan overtuigd dat Leonardo Da Vinci leed aan een oogafwijking. Op basis van onderzoek van zes kunstwerken concluderen de onderzoekers dat de grote meester aan exotropie leed, een afwijking waarbij een of twee ogen naar buiten zijn gericht. In de volksmond wordt het wel eens omschreven als “een lui oog” , maar dat slaat dan weer op een andere oogkwaal. Een betere wetenschappelijke omschrijving is buitenwaarts scheelzien.
Johan Blanckaert is oogarts en leidt de Belgische Beroepsvereniging van Oogartsen. Volgens Blanckaert in 'De Wereld Vandaag' kan je exotropie het best omschrijven als twee ogen die niet recht voor zich uit kunnen kijken. “Minstens een van de twee kijkt naar buiten. Het is vaak maar een tijdelijk fenomeen dat zich in sommige omstandigheden voordoet.”
Idealisering van de mens
De Londense onderzoekers zagen hoe Da Vinci in verschillende kunstwerken ogen liet afwijken. De schilderijen, tekeningen en beeldhouwwerken zijn volgens kunsthistorici gebaseerd op Da Vinci’s eigen gezicht. Bijgevolg moet de kunstenaar ook zelf aan de afwijking hebben geleden, zeggen de onderzoekers.
Oogarts Johan Blanckaert: “Dit is duidelijk een premisse die aangenomen wordt. Ze gaan er vanuit dat Da Vinci zelfportretten verstopte in zijn werken. Ik vind het een gewaagde veronderstelling dat Da Vinci zichzelf als ideaalbeeld zou hebben afgebeeld. Maar het kan. De renaissance is gekend voor zijn idealisering van de mens. Denk aan Da Vinci’s “Vitruvian Man”. Geometrie wordt verbonden met de ideale mens. Men ging in die tijd fanatiek op zoek naar de juiste proporties.”
Lichte exotropie is sexy
Exotropie wordt vaak niet eens als een kwaal gezien. Verschillende bekende fotomodellen zijn exotroop. Waar schoonheid in de modellenwereld vaak wordt afgerekend op lichamelijke symmetrie, hoeft dat niet zo te zijn bij de ogen. Johan Blanckaert: “Kate Moss is het allerbekendste voorbeeld. Zij heeft een lichte exotropie die vaak als sexy wordt geïnterpreteerd. Als ze vanop de catwalk de zaal inkijkt, lijkt het alsof ze met iedereen contact maakt. Iedereen heeft het gevoel dat ze door Kate Moss worden bekeken.” Andere modellen met een vorm van exotropie zijn Heidi Klum en Paris Hilton.
De Londense wetenschappers durven ook te veronderstellen dat Da Vinci een beter kunstenaar zou zijn geworden, net door zijn exotropie. De oogafwijking zorgt in de juiste situatie voor een betere omzetting van ruimte op een vlak doek of papier. Ze zouden zich grondiger kunnen concentreren op een tweedimensioneel oppervlak.
Medisch te behandelen
Blanckaert durft echter nog een alternatieve theorie te opperen voor de wetenschappers van de Londense universiteit. “Ik kan me perfect voorstellen dat Leonardo Da Vinci bewust ogen verder uit elkaar liet staan om zo de kijker te beïnvloeden. Bij een beeld op een plein krijgt de voorbijganger immers het idee dat hij wordt bekeken.”
Tenslotte, exotropie kan medisch behandeld worden. Bij jonge kinderen verdwijnt het vaak. Velen leven er mee, ook al omdat het zich enkel in bepaalde situaties voor doet, zoals vermoeidheid. En als zelfs Kate Moss er niet om maalt…
Beluister het interview met Johan Blanckaert:
Bron: vrtnws.be en 'De Wereld Vandaag'
