"Het belangrijkste gevaar van deepfakes is dat we op lange termijn niets meer kunnen geloven"

In een blogpost laat Facebook weten dat deepfakevideo's "een significante bedreiging voor onze sector en de samenleving" inhouden. Daarom heeft de sociaalnetwerksite haar beleid aangepast en zal ze strenger optreden tegen deepfakes. Facebook benadrukt dat parodieën of satirische bewerkingen buiten schot zullen blijven van het nieuwe beleid.

"Deepfakevideo's zijn een heel recent fenomeen", zegt VRT-journalist Tom Van de Weghe, die zich een heel jaar verdiept heeft in het fenomeen op de Stanford University in de Verenigde Staten. "Deepfakes zijn met de computer gemanipuleerde beelden en die zijn zo goed dat je er makkelijk mensen mee kunt bedotten. Je kan met die filmpjes mensen om het even wat laten zeggen of doen, zelfs politici. Dus stel je voor wat dat kan betekenen."

"Op Stanford University heb ik gezocht naar manieren om die filmpjes te detecteren, maar dat is niet eenvoudig. De filmpjes worden steeds beter. De technologie wordt ook steeds toegankelijker en makkelijker. Zelfs de populaire app TikTok lanceert binnenkort een toepassing waarmee je deepfakefilmpjes kunt maken."

Porno en politici

Een tweetal jaar geleden waren er nog maar een drietal deepfakevideo's bekend. Vandaag zijn er al zeker zo'n 20.000 in omloop. "Vooral in de pornoindustrie wordt de technologie vaak toegepast. Dan wordt het hoofd van een bekende actrice op het  lichaam van een porno-actrice geplakt", zegt Van de Weghe.

Het belangrijkste gevaar van deepfakes is dat we op lange termijn niets meer kunnen geloven

Maar er zijn ook filmpjes die politici viseren. "We kennen nog maar enkele politieke deepfakes en vaak zijn die bedoeld als parodie of satire. Trouwens ons land heeft de wereldprimeur van de eerste politieke deepfake, toen de SP.A in de aanloop naar de verkiezingen een clipje maakte met Donald Trump."

"Het belangrijkste gevaar van deepfakes is dat we op lange termijn niets meer kunnen geloven. Vandaar dat het Amerikaanse leger heel veel geld veil heeft om deepfakes te bestrijden. Je kan gerust spreken van een wapenwedloop, want zo'n deepfake is een machtig wapen."

Extreem gevaarlijk

Twitter maakte eerder al bekend dat het deepfakevideo's zou bestrijden in aanloop naar de presidentsverkiezingen in de Verenigde Staten. Nu doet Facebook hetzelfde. "Socialemediaplatformen spelen een cruciale rol in de verspreiding van deepfakes, dus ze hebben een verpletterende verantwoordelijkheid. De vrees bestaat dat bepaalde partijen de technologie om deepfakefilmpjes te maken zullen misbruiken om beelden van presidentskandidaten en andere politici te manipuleren. Zo kun je met deepfakes een politicus iets laten zeggen dat hij of zij nooit gezegd heeft. Dat is extreem gevaarlijk, zeker in verkiezingstijden."

Maar de maatregel van Facebook krijgt ook kritiek, want niet alle gemanipuleerde beelden worden verboden. "Het gaat enkel om filmpjes die gemaakt worden met artificiële intelligentie. Facebook maakt duidelijk dat de nieuwe maatregel niet van toepassing is op parodie of satire. Ook niet op filmpjes die met gewone montagetechnieken zijn gemanipuleerd, zoals het beroemde filmpje van Nancy Pelosi die plots traag begon te spreken alsof ze dronken was. Dat noemen we geen deepfake, maar een "cheap fake" – en dat laat Facebook wel nog toe. Maar ook die filmpjes kunnen erg schadelijk zijn, vinden critici."

Beluister het gesprek met Tom Van de Weghe in 'De Wereld Vandaag' via Radio 1 Select (Je hoort er de meest recente fragmenten van Radio 1)

Bron: vrtnws.be en 'De Wereld Vandaag'

Lees ook: