Het volk dat de grens oversteekt: "Rendieren hebben lak aan grenzen en de Sami-herders volgen hen"

Het zijn de rendieren die de mens hebben geleerd hoe je de grond moet gebruiken. Dat is Sami-wijsheid. De Sami leven boven de Noordpoolcirkel in Noorwegen, Zweden en Finland. Nog zo een Sami-wijsheid: rendieren zijn als de wind. De wind trekt zich van grenzen niks aan. Zo ook de rendieren: in de winter grazen ze in het oosten van Scandinavië, in de lente trekken ze naar het westen. De Sami trekken met ze mee.
Probleem: tussen dat oosten en dat westen ligt een landgrens. In de winter grazen de rendieren in Zweden, in de zomer lopen ze naar Noorwegen. En de Sami reizen sinds eeuwen de rendieren achterna, grens of geen grens.
Noorwegen wil dat niet. Sami en rendieren moeten zich aan de regels houden. Voor elk rendier dat een poot over de grens zet, moet de rendierherder een boete betalen.
Frederik Nicolai wordt door grenzen gefascineerd. Hij coördineert voor Canvas de documentaireserie Borderline. De aflevering over de problematische rendiertrek tussen Zweden en Noorwegen heeft hij zelf gemaakt. Hij vertelt erover in ‘Interne Keuken’.
"Het probleem situeert zich rond de rendieren. Rendieren zijn trekdieren en hebben lak aan grenzen en wegen en de Sami, als herders, volgen hen. De winterheide situeert zich in Noorwegen en de zomerweide in Zweden, tot groot ongenoegen van de Noren en Zweden", vertelt Nicolai. "De Sami zijn eeuwenlang gekoloniseerd geweest en beweren dat ze er al langer wonen dan de andere volkeren."