Hoe coronajaar 2020 relaties deed barsten of floreren: meer scheidingen, maar samenwonenden bleven ook vaker samen

2020 was het jaar van de relatie-extremen. Dat lijkt zo een beetje de enige - ietwat kort door de bocht - conclusie die we kunnen trekken uit de cijfers van dit afgelopen coronajaar. Een pak meer mensen zijn gescheiden. Wie al gescheiden was, had vaker een conflict over het betalen van alimentatiegeld. Wie wettelijk samenwoonde, ging dan weer minder uit elkaar. Daarnaast heeft het er alle schijn van dat er meer baby's zijn gemaakt.

De cijfers

Eerst even inzoomen op de cijfers. In 2020 is het aantal echtscheidingen gestegen met 13 procent in vergelijking met 2019. De sterkste stijging in 5 jaar tijd. In totaal hebben het afgelopen jaar 32.345 mensen zich als "gescheiden" laten registeren bij de burgerlijke stand. Dat blijkt uit cijfers van de Federale Overheidsdienst Binnenlandse Zaken.

Mensen die eerder al gescheiden waren, hadden ook meer conflicten met de ex-partner over het betalen van alimentatiegeld. In 2020 is het aantal dossiers daarrond enorm gestegen bij DAVO, de zogenoemde Dienst Alimentatievorderingen. De dienst is ruim 15 jaar geleden opgericht, om mensen te helpen van wie de ex-partner het verschuldigde onderhoudsgeld aan die ex-partner, of aan de kinderen, niet betaalt. In 2020 opende de dienst 3.400 nieuwe dossiers, bijna 40 procent meer dan in 2019. Een opvallende stijging dus. Vandaag zijn trouwens alles samen meer dan 20.000 mensen nog een ruime 417 miljoen euro verschuldigd.

Tegenwoordig gaan koppels natuurlijk vaker wettelijk samenwonen dan dat ze trouwen. En dat maakt ook de cijfers van de beëindigingen van de wettelijke samenwoningen relevant. En heel opvallend daar, voor het eerst is het aantal stopzettingen gedaald in plaats van gestegen. De daling is ook behoorlijk: het gebeurde 17 procent minder in 2020, bijna een vijfde dus, dan in 2019. Een pak meer koppels die wettelijk samenwoonden zijn dus bij elkaar gebleven, dan in andere jaren.

Daarnaast lijkt het erop dat meer koppels de stap hebben gezet om een kind te krijgen. Johan Van Wiemeersch van de Vlaamse vereniging voor gynaecologen verwacht een heuse babyboom in 2021. Zo worden er in het Sint-Augustinusziekenhuis in Wilrijk tot 500 méér baby's verwacht dan normaal. "Er was al crisisoverleg in de positieve zin van het woord", zei Van Wiemeersch.

Gedaan met naast elkaar leven

Een verklaring kan zijn dat "naast elkaar leven" in coronatijden niet meer mogelijk was. Koppels konden niet zomaar vluchten in het werk of in hobby's, ze moesten praten. "Het belang van communicatie is tijdens de coronacrisis een pak belangrijker geworden", zegt seksuoloog en relatie-expert Wim Slabbinck. Er waren geen uitwijkmogelijkheden, men moest met elkaar in gesprek gaan. En voor sommige koppels had dat voordelen. "Het heeft voor sommige relaties deugd gedaan. Er was meer tijd en ruimte om elkaar opnieuw te gaan ontdekken. In een gehaast leven, waar beide partners fulltime werken, is dat soms heel wat moeilijker", zegt Slabbinck.

Maar voor andere koppels kwam er dan weer geen verzoening, integendeel. Vaker bij elkaar zijn leidde tot een breuk. Het verbaast socioloog Dimitri Mortelmans niet helemaal. "We zagen vóór de coronatijd bijvoorbeeld al dat koppels vaker uit elkaar gingen na een vakantie. Omdat ze dan meer tijd met elkaar doorbrachten. Een lockdown is geen vakantie natuurlijk, maar wel een periode waarbij men lang bij elkaar heeft gezeten." Volgens de socioloog gaat het vaak ook om koppels waar al een haar in de boter zat. "Ik denk dat we nu vooral een versnelling gekregen hebben van dingen die er toch zaten aan te komen. Koppels die het moeilijk gingen krijgen, hebben het nu sneller moeilijk gekregen", zegt Mortelmans. De socioloog wijst ook op problematieken die tijdens de coronacrisis meer naar boven zijn gekomen, zoals alcoholverslaving. "Als er meer alcoholverslavingen zijn, als gevolg van de coronacrisis, dan heeft dat ongetwijfeld ook effecten op relaties", aldus Mortelmans.

Hoe het komt dat in verhouding meer getrouwde koppels uit elkaar zijn gegaan, dan koppels die wettelijk samenwoonden, is onduidelijk. "Daar is meer onderzoek voor nodig, daar kunnen we nu nog geen conclusies uit trekken", zeggen zowel Wim Slabbinck als Dimitri Mortelmans.

Beluister het gesprek met professor sociologie Dimitri Mortelmans (UA) via Radio 1 Select (Je hoort er de meest recente fragmenten van Radio 1)

Bron: vrtnws.be en 'De Ochtend'

Lees ook: