Hoe fel zal de onderwijsstaking van woensdag zich laten voelen?

1. Onderwijsstaking? Hoezo?

De onderwijsvakbonden hebben eind februari opgeroepen tot een staking op 20 maart. "Waarom? Daarom! Zelfs een kind weet wat onderwijs nodig heeft", luidt de slogan.

De bonden leggen verschillende heikele punten op tafel, die al langer broeien. Zo is er de stijgende werkdruk. Die is volgens de bonden onder meer het gevolg van een gebrek aan ondersteuning dat scholen krijgen om de impact van het M-decreet op te vangen. Dat decreet legt vast hoe scholen moeten omgaan met leerlingen met een beperking of stoornis. En ook het groeiende tekort aan leerkrachten laat zich voelen.

Verder heerst er frustratie over de pensioeningrepen van de regering, waarbij leerkrachten "langer moeten werken voor een lager pensioen". Bovendien hadden de bonden gehoopt dat leerkrachten op de lijst van zware beroepen zouden staan, zodat ze wel vroeger op pensioen zouden kunnen. Maar een globaal akkoord over die lijst is er nooit gekomen.

De bonden eisen met de staking meer investeringen in het onderwijs. "Dat zorgt zélf voor een maatschappelijke besparing door lagere kosten in de gezondheidszorg, werkloosheid, armoedebeleid en gelijke kansen", klinkt het nog. In dat opzicht is de staking ook een signaal voor de volgende Vlaamse regering.

2. Hoe groot is de stakingsbereidheid bij de leerkrachten?

Zowel de onderwijskoepels als de vakbonden zijn nog volop de scholen en leerkrachten aan het consulteren. Maar een eerste rondvraag van VRT NWS lijkt erop te wijzen dat de staking zich hier en daar stevig zal laten voelen.

"De eerste gegevens die we binnenkrijgen, tonen aan dat er serieus zal worden gestaakt", zegt Koen Van Kerkhoven van de christelijke vakbond COC. De (zeer voorlopige) zwaartepunten voor COC liggen in de regio Kortrijk en Antwerpen en in het buitengewoon secundair onderwijs.

Marianne Coopman van de christelijke bond voor het basisonderwijs COV, heeft al weet van stakende leerkrachten in ruim de helft van de scholen waar haar vakbond vertegenwoordigd is. Die scholen zijn verspreid over heel Vlaanderen.

Zeker in het basisonderwijs zal de staking zich hard laten voelen

Eenzelfde geluid bij Nancy Libert van de socialistische vakbond ACOD Onderwijs: "Zeker in het basisonderwijs zal de staking zich hard laten voelen. Wij schatten dat 50 tot 75 procent van onze leden daar meestaakt. In de andere onderwijsniveaus is dat iets minder." Libert zegt dat ze die signalen krijgt uit alle provincies en uit alle onderwijskoepels, al is ACOD minder sterk vertegenwoordigd in het katholieke onderwijs.

"Ook wij krijgen signalen dat de bereidheid tot staken meer dan groot is", zegt Marnix Heyndrickx van de liberale bond VSOA Onderwijs, die nog volop cijfers aan het verzamelen is. Hij zegt dat verschillende scholen woensdag zelfs helemaal dicht blijven, met name in de regio rond Kortrijk en in Limburg.

De vakbonden hebben ook de directeurs met een brief opgeroepen om de staking te steunen. "Wij hebben alvast van veel directies het signaal gehad dat ze dat zullen doen en sommige zullen zelfs meestaken", zegt Nancy Libert van het ACOD.

Die algemene indruk van de bonden wordt overigens niet tegengesproken door de onderwijskoepels. Zo spreekt het gemeenschapsonderwijs (GO) van zeker al 8 basisscholen die de deuren sluiten. "Het beeld verschilt wel tussen de scholengroepen, dus de impact zal niet overal even groot zijn", zegt woordvoerster Nathalie Jennes. Zij ziet in de voorlopige cijfers vooral veel impact in de ruime regio Gent en in en rond Vilvoorde.

In sommige scholen van het stedelijk onderwijs staakt 70 tot 75 procent van de leerkrachten

Ook de koepel van het katholieke onderwijs ziet "enige stakingsbereidheid". Woordvoerder Pieter-Jan Crombez verwacht dat er vooral in het basisonderwijs een aantal scholen dicht zullen blijven.

Anne Berckmoes van OVSG, de koepel van de scholen van steden en gemeenten, verwacht "meer stakers dan bij de vorige stakingen". "Dit is dan ook een staking die het hart van het onderwijs raakt."

"In sommige scholen van het stedelijk onderwijs staakt 70 tot 75 procent van de leerkrachten, zo toont een eerste steekproef aan, in andere scholen is dat weer wat minder." Volgens Berckmoes is de stakingsbereidheid klassiek het grootst in de steden. "Maar nu gaat het breder en verwachten we ook impact in onder meer de Kempen en het Waasland."

3. Mag een school zomaar de deuren sluiten bij een staking?

Voor leerlingen zijn zulke stakingsdagen gewone schooldagen, dus moeten zij ook op school terechtkunnen. Op heel veel scholen met stakende leerkrachten wordt er dus op z'n minst opvang of een alternatief programma voorzien. Gemeentescholen kunnen bijvoorbeeld ook gemeentepersoneel inschakelen om voor de opvang te zorgen.

Toch kan het zijn dat er te weinig personeel zal zijn om de leerlingen op te vangen. In dat geval mag de directie beslissen om de school te sluiten. Leerlingen worden dan als gewettigd afwezig beschouwd.

Als er te weinig personeel is om de leerlingen op te vangen, mag de directie beslissen om de school te sluiten

In beide gevallen moet de school de ouders altijd op voorhand informeren: is de school open of niet? En hoe wordt de opvang georganiseerd?

Sommige scholen hadden deze woensdag toevallig een pedagogische studiedag ingepland en waren dus sowieso niet open voor de leerlingen.

Beluister het gesprek met Nancy Libert (ACOD Onderwijs) in 'De Wereld Vandaag':

Bron: vrtnws.be en 'De Wereld Vandaag'

Lees ook: